مکان يابي خوشه هاي علم و فناوري به روش تحليل سلسله مراتبي و با استفاده از سيستم اطلاعات مکاني (مطالعه موردي خوشه علم و فناوري يزد)
محورهای موضوعی : پارکهاي علم و فناوري و مراکز رشد
حسین رحیمی
1
مسعود نیک سیرت
2
(جغرافیا)
کلید واژه: خوشه علم و فناوري, فرایند تحليل سلسله مراتبي (AHP), مكان‌يابي, سیستم اطلاعات مکانی (GIS),
چکیده مقاله :
استقرار هر عنصر شهري در موقعيت مکانی از سطح شهر، تابع اصول و قواعد خاصي است كه در صورت رعايت شدن، به موفقيت و كارآيي عملكردي آن عنصر در همان مكان مشخص خواهد انجاميد. در این زمینه، انتخاب مکان مناسب برای استقرار خوشه‌هاي علم و فناوري به عنوان یکی از عناصر متمایز شهری به دلیل در بر گرفتن منظومه‌اي انبوه از امكانات علمي، صنعتي، توليدي، آزمايشگاهي، تحقيقاتي، زيرساخت‌ها و محيط‌هاي ارتباطي، نهادها و مؤسسات، افراد و اطلاعات كه با تكيه بر خلاقيت‌ها و نوآوري‌ها در يك گستره جغرافيايي مستقرند، دارای اهمیت زیادی است. از اين رو، تحقيق حاضر با هدف پيدا کردن مناسب‌ترين مکان براي استقرار خوشه علم و فناوري يزد انجام شده است. در اين راستا، پس از بررسي تجارب جهاني و بررسي ضوابط و مقررات و اسناد بالا دستي، الزامات و بایسته‌های مكان‌يابي خوشه‌ها شناسایی شد. سپس، پارامترهای مؤثر در دو سطح شاخص‌های اصلی و زير شاخص‌ها مطابق با روش تحليل سلسله‌مراتبي دسته‌بندی شد. در ادامه، اطلاعات دريافتي برگرفته از نظرات خبرگان، مديران و متخصصان در تعيين ضريب اهميت شاخص‌ها، توسط نرم‌افزار سوپر ديسيژن تحليل و وزن شاخص‌ها مشخص گرديد. در گام بعدي تصوير ماهواره‌اي محدوده مورد مطالعه تهيه و با بهره‌گيري از سامانه اطلاعات مکانی نسبت به آماده‌سازي لايه‌هاي اطلاعاتي بر اساس الزامات برخاسته از نتايج پرسشنامه و مصاحبه‌هاي تخصصي اقدام شد. برای دستیابی به نقشه نهايي كه از همپوشاني نقشه‌هاي وزن‌دار به دست مي‌آيد، ابتدا اهميت لايه‌هاي اطلاعاتي از بعد فاصله مشخص و سپس از روش همپوشاني لايه‌ها مکان مناسب برای استقرار خوشه علم و فناوري يزد پيشنهاد گرديد.
The establishment of each urban element in the specific location of the city follows special principles that if these principles to be considered well, will lead to the success and functional efficiency of that element in that specific location. In this context, the selection of a suitable location for the establishment of science and technology cluster as one of the urban distinctive elements has significant importance since those contain scientific, industrial, manufacturing, laboratory, research facilities, infrastructure and communication environments, institutions, individuals, and information based on creativity and innovation. Therefore, the present study was conducted aimed to find the most suitable location for the establishment of Yazd science and technology cluster. For this purpose after the study of global experiences and regulations and upstream documentation the requirements and necessities Clusters Site Selection were identified. Then, the effective parameters in two levels of main indicators and sub-indicators according to the Analytical Hierarchy Process Model were classified. Then, receiving information according to the experts, managers and professionals ideas analyzed by the Super Decision software and weight of the indicators was determined. In the next step, the satellite image of study area was prepared and using GIS, attempted for preparation of data layers based on requirements that come from the results of questionnaire and interviews. To achieve the final map that is obtained by overlaying weighted maps, first the importance of data layers in terms of distance has been determined and then using layers overlap method, Suitable location for the establishment of Yazd Science and Technology cluster has been proposed.