فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بررسي پار كها و مراكز رشد علم و فناوري ايران با نگاهي بر رويكرد جهاني
مجید سلیمانیتحقيقات علمي به عنوان يکي از اصلي‌ترين و مهمترين راه‌هاي رسيدن به حقايق پيدا و پنهان جهان هستي و کشف منابع و راهکارهاي جديد براي پاسخگويي به مسائل و مشكلات، نيازها و خواسته‌هاي انسان و جامعه محسوب مي‌شود. لذا در راستاي دستيابي به اهداف توسعه كشور، نقش دانشگاه‌ها و مراک چکیده کاملتحقيقات علمي به عنوان يکي از اصلي‌ترين و مهمترين راه‌هاي رسيدن به حقايق پيدا و پنهان جهان هستي و کشف منابع و راهکارهاي جديد براي پاسخگويي به مسائل و مشكلات، نيازها و خواسته‌هاي انسان و جامعه محسوب مي‌شود. لذا در راستاي دستيابي به اهداف توسعه كشور، نقش دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشي در ايجاد نهادهاي اجتماعي كه در تعامل با اينگونه مراكز هستند، بسيار اثرگذار مي‌باشد. بنابراين توسعه، گسترش و حمايت همه جانبة سياست‌گذاران و مسئولان در زمينه ايجاد پارک‌ها و مراکز رشد علم و فناوري علاوه بر اتخاذ شيوه‌هاي نوين مديريتي بايد تمام بسترها را نيز جهت دستيابي به اهداف مزبور فراهم نمايند. بديهي است، حذف شکاف‌هاي موجود بين دانشگاه‌ها و ساير بخش‌ها مانند صنعت، كشاورزي، بهداشت و ... همچنين روند انتقال فناوري و دانش از طريق اينگونه مراكز تسهيل خواهد شد. يعني پارک‌هاي علم و فناوري تسريع کننده روند رشد و توسعه اقتصادي دانش‌محور نيز هستند. پارک‌های علم و فناوری به عنوان واحدهاي تحقيق و توسعه، مي‌توانند خيلي از مشكلات موجود را از بين برده و به بهبود وضعيت و شرايط آن بپردازند. با نگاه اجمالي بر فعاليت برخي از اين واحدها، مي‌توان پي برد كه به بهترين وجه از اين واحدها بهره‌گيري نشده است. از جمله عوامل مهم مي‌توان به عدم توزيع مناسب منابع و امكانات براساس اولويت‌ها، عدم اتخاذ تدابير لازم از سوي سياست‌گذاران و برنامه‌ريزان نوآوري و فناوري، مشكلات ارتباطي، قوانين و مقررات متعدد و ... اشاره کرد که موجب عدم بهره‌گيري مناسب شده است. يكي از الگوهايي كه براي رفع اين مشكلات مطرح مي‌شود، استفاده از سازمان‌ها و نهادهاي واسط در چرخه تحقيق تا بازار است كه از طريق ايجاد پارك‌هاي علم و فناوري محقق مي‌شود. پارك‌هاي علم و فناوري، نقش اساسي در ايجاد و توسعه مؤسسات فناوري و مراكز تحقيقات حرفه‌اي دارند. ضمن آن‌كه چنين واحدهاي تحقيق و توسعه در چنين محيطي امكان برقراري ارتباط و همكاري فني با مجموعه‌هاي مكمل خود مانند شركتهاي خدمات مهندسي، مؤسسات طراحي و مهندسي و مراكز تحقيقات حرفه‌اي را آسان كرده و پيوند صحيح و مناسبي براي تأمين منابع و نيازهاي گروهي متناسب با فعاليت‌هاي تحقيق و توسعه فراهم مي‌شود. لذا در اين مقاله ضمن اشاره به چگونگي پيدايش و ويژگي‌هاي پارک‌هاي علم و فناوري ايران، به وضعيت كلي اينگونه مراكز برحسب موقعيت جغرافيايي و دستگاه‌هاي مؤسس و نيز تعداد مراكز آن براساس نوع وابستگي و فعاليت‌هاي مختلف آنها با رويكرد سازمان‌هاي جهاني و بين‌المللي مختلف پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بررسي تأثير حقوق مالكيت فكري بر صادرات
ابولفضل شاه آبادی فریماه رحیمیتفاوت سطح دانش و فناوري يکي از عوامل مؤثر بر شکاف توسعه‌يافتگي در بين کشورها است. فناوري در بخش سخت‌افزاري، تجهيزات و ماشين‌آلات را در بر مي‌گيرد و بخش نرم‌افزاري آن ناشي از تراوشات فکري انسان است که حمايت از اين بخش را حقوق مالکيت فکري بر عهده دارد. حمايت از ابداعات و چکیده کاملتفاوت سطح دانش و فناوري يکي از عوامل مؤثر بر شکاف توسعه‌يافتگي در بين کشورها است. فناوري در بخش سخت‌افزاري، تجهيزات و ماشين‌آلات را در بر مي‌گيرد و بخش نرم‌افزاري آن ناشي از تراوشات فکري انسان است که حمايت از اين بخش را حقوق مالکيت فکري بر عهده دارد. حمايت از ابداعات و اختراعات در چارچوب مالکيت فکري نقش تعيين کننده‌اي در توسعه تجاري کشورها بر عهده دارد، زيرا ايده‌هاي جديدي که مالکيت آنها حفظ شده باشد، مزيت‌هاي رقابتي را ايجاد و يا تقويت مي‌نمايند. در اين مقاله به بررسي اثر حمايت از حقوق مالکيت فکري بر صادرات کشورهاي عضو گروه 15 در دوره زماني 2007-1995 مي‌پردازيم. براي اين منظور از شاخص برنامه‌هاي ثبت اختراع به عنوان معرف حمايت از حقوق مالکيت فکري استفاده شده است. تأثير حمايت از حقوق مالکيت بر صادرات هم به صورت مستقيم و هم از کانال ساير متغيرها از جمله توليد ناخالص داخلي، سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي و مخارج تحقيق و توسعه بررسي شده است. نتايج مطالعه نشان مي‌دهد حمايت گسترده‌تر از حقوق مالکيت فکري در حوزه‌هاي نيازمندي‌هاي متقابل اعضاي گروه 15، زمينه مناسبي براي افزايش سرمايه‌گذاري در فعاليت‌هاي تحقيق و توسعه و جذب سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي، افزايش قدرت رقابت‌پذيري و در نتيجه افزايش صادرات به ويژه صادرات با فناوري بالا را فراهم خواهد نمود ولي حمايت بيشتر از حقوق مالکيت در صورتي مستقيماً و يا از کانال ساير متغيرها بر صادرات اثرگذار خواهد بود که شرايط مناسبي براي کاربردي شدن ثبت اختراع‌ها فراهم شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - ارائه چارچوبى براى پياده سازى مديريت فناوري در بنگاه هاى فناور ي محور
رضا انصاري جواد سلطان زادهامروزه مدیران دریافته‌اند که فناوري مهمترین منبع ایجاد مزیت رقابتی و رشد در شرکت‌ها است و از این رو باید مورد توجه قرار گیرد. برای مدیریت فناوري در شرکت‌ها چارچوب‌های متعددی ارائه شده است، اما همچنان یک چارچوب عملی و مجموعه ابزارهای مدون برای بهره‌مندی از آن، در دسترس ن چکیده کاملامروزه مدیران دریافته‌اند که فناوري مهمترین منبع ایجاد مزیت رقابتی و رشد در شرکت‌ها است و از این رو باید مورد توجه قرار گیرد. برای مدیریت فناوري در شرکت‌ها چارچوب‌های متعددی ارائه شده است، اما همچنان یک چارچوب عملی و مجموعه ابزارهای مدون برای بهره‌مندی از آن، در دسترس نمی‌باشد. تئوری توانمندی‌های پویا با تمرکز بر ایجاد جریان پویایی از توانمندی در درون سازمان، می‌تواند مفهومی مناسب در تدوین چارچوب مدیریت فناوري در سطح بنگاه باشد. لذا این مقاله سعی دارد با تکیه بر تئوری توانمندی‌های پویا با بررسی ادبیات موجود پیرامون فعالیت‌های مدیریت فناوري چارچوبی را فراهم آورد تا علاوه بر معرفی فعالیت‌های مدیریت فناوري، ارتباط آن با مفاهیم پیرامونی چون مدیریت دانش و مدیریت نوآوری مشخص نماید. بدین منظور چارچوب‌های مدیریت فناوري ارائه شده توسط محققین مورد بررسی قرار گرفته و چارچوبی مناسب برگرفته از مطالعات ستیندامار، فال و پروبرت ارائه گردیده است. اعتقاد بر آن است، هر یک از فعالیت‌های شش‌گانه اکتساب، بهره‌برداری، شناسایی، یادگیری، محافظت و انتخاب امکان ایجاد یک توانمندی پویا ویژه را فراهم می‌آورد. البته به منظور پیگیری مناسب این فعالیت‌ها باید از ابزارهای مناسبی استفاده کرد؛ در این مقاله شش ابزار تجزیه و تحلیل پتنت، مدیریت پورتفولیو، تدوین نقشه‌راه، منحنیS ، مرحله- درگاه و تجزیه و تحلیل ارزش، به عنوان ابزارهایی برای ایجاد قابلیت فناورانه در درون سازمان مورد اشاره قرار می‌گیرد. ارائه فعالیت‌ها و ابزارهای شش‌گانه مدیریت فناوري در این مقاله می‌تواند نقطه آغازی مناسب برای پیگیری مدیریت فناوري در بنگاه‌های فناوري محور باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - ارزيابي نرخ موفقيت واحدهاي فناور مستقر در پار كها و مراكز رشد علم و فناوري
علیرضا موتمنی محمد حسین آبادی امین همتیشرکتهای دانش‌بنيان جهت تبديل ايده‌ها و نوآوری‌ها به محصول و ايجاد مشاغل پايدار مبتني بر فناوري، تجاری‌سازی تحقيقات، هم‌افزايی علم و ثروت و توانمندسازی و هدايت دانش‌آموختگان جهت ورود موفق به فضای کسب و کار ايجاد می‌شوند. يكي از عوامل مهم در موفقيت اين شركت‌ها، پارك‌ها و چکیده کاملشرکتهای دانش‌بنيان جهت تبديل ايده‌ها و نوآوری‌ها به محصول و ايجاد مشاغل پايدار مبتني بر فناوري، تجاری‌سازی تحقيقات، هم‌افزايی علم و ثروت و توانمندسازی و هدايت دانش‌آموختگان جهت ورود موفق به فضای کسب و کار ايجاد می‌شوند. يكي از عوامل مهم در موفقيت اين شركت‌ها، پارك‌ها و مراكز رشد علم و فناوري هستند كه با ايجاد ظرفيت‌هاي زيرساختي و حمايت‌هاي قانوني و تجاري‌سازي، ميزان موفقيت اين شرکت‌ها افزايش مي‌یابد. پژوهش حاضر به منظور تعيين نسبت موفقيت شرکت‌های دانش‌بنيان مستقر در مراكز رشد و پارک‌های علم و فناوري و همچنين بررسي ارتباط ميزان موفقيت واحدهاي فناور با تعداد افراد شاغل در اين واحدها و مدت زمان استقرار واحدهاي فناور انجام پذیرفته است. جامعه آماري پارك‌هاي علم و فناوري موجود در ايران در سال 1390 بوده و داده‌های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه جمع‌آوری گردیده است. براساس نتايج، ميزان موفقيت واحدهاي فناور، 68 درصد بوده و نتایج نشان داد نسبت موفقيت واحدهاي فناور در پارک‌های مختلف با هم يكسان نيست. متوسط تعداد نيروي انساني شاغل در واحدهاي فناور موفق و ناموفق به ترتيب 5 نفر و 8/2 نفر بوده كه با استفاده از آزمون T اين تفاوت تعداد معني‌دار است. همچنين نتایج نشان مي‌دهد متوسط تعداد شاغلين واحدهاي فناور در پارک‌های مختلف با هم متفاوت است. ارتباط بين تعداد شاغلين و موفقيت واحدهاي فناور نشان مي‌دهد رابطه معني‌داري بين اين دو وجود دارد و با افزايش تعداد شاغلين واحدهاي فناور نسبت موفقيت آنها افزايش يافته است. آزمون‌های آماری همچنین رابطه معني‌دار بين مدت استقرار و ميزان موفقيت را تأييد می‌نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - سنجش اثرگذاري ارتقاي سرمايه انساني بر رشد اقتصادي در كشورهاي منتخب عضو اوپك
رویا آل عمران سید علی آل عمرانيکي از مباحث بسيار مهم در دهه اخير جهان، بحث سرمايه انساني است. سرمايه انساني يا به عبارتي کيفيت نيروي کار و يا دانش نهادينه شدن در انسان، باعث افزايش توليد و رشد اقتصادي کشورها مي‌گردد. سرمايه انساني اگرچه از زمان اقتصاددانان کلاسيک مورد بحث بوده اما آنچه در دهه‌هاي چکیده کامليکي از مباحث بسيار مهم در دهه اخير جهان، بحث سرمايه انساني است. سرمايه انساني يا به عبارتي کيفيت نيروي کار و يا دانش نهادينه شدن در انسان، باعث افزايش توليد و رشد اقتصادي کشورها مي‌گردد. سرمايه انساني اگرچه از زمان اقتصاددانان کلاسيک مورد بحث بوده اما آنچه در دهه‌هاي اخير مورد توجه قرار گرفته است مدل‌سازي و ارائه الگوهاي ملي از رشد اقتصادي است که در آنها سرمايه انساني لحاظ شده باشد. به عبارتي، از بحث کلاسيکي توليد که فقط تابع نيروي کار و سرمايه فرض مي‌شد، عامل کيفي نيروي کار يا سرمايه انساني نيز بايد به مثابه يک متغير در اين توابع وارد شود. با توجه به اینکه تأثیر سرمایه انسانی و دانش فنی بر رشد اقتصادی بر هیچکس پوشیده نیست؛ این پژوهش به‌دنبال سنجش اثرگذاري ارتقاي سرمايه انساني بر رشد اقتصادي در کشورهاي منتخب عضو اوپک است. اقتصاددانان مختلف برای اندازه‌گیری سرمایه انسانی از شاخص‌های مختلفی استفاده کرده‌اند که یکی از آنها اندازه مخارج دولت برای آموزش است. در این پژوهش از نرخ رشد مخارج کل آموزش دولت در کنار سایر متغیرهای مؤثر (مخارج تحقیق و توسعه، سرمایه‌گذاری) با رهیافت پنل‌دیتا برای دوره زمانی 1998 تا 2007 استفاده شده است. نتايج پژوهش حاکي از آن است که اثرگذاري تمام ضرايب متغيرهای مدل براساس مباني نظري مورد انتظار و از نظر آماري نيز معني‌دار بوده و سرمايه انساني اثري مثبت بر رشد اقتصادي دارد. بنابراین با توجه به یافته‌های پژوهش، توجه به سرمایه انسانی جهت افزایش مهارت‌ها و قابلیت‌های تولیدی نیروی انسانی که افزایش بهره‌وری و تولید را به‌دنبال خواهد داشت؛ به همراه افزایش مخارج تحقیق و توسعه؛ جهت دستیابی به رشد اقتصادی بالاتر توصیه می‌شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - اهميت تعدد و تنوع منابع در موفقيت فرايند ايجاد شركت هاي زايشي پژوهشي
مظاهر ضیاییاهميت ايجاد شركتهاي زايشي پژوهشي به عنوان ملموس‌ترين روش تجاري‌سازي دستاوردهاي پژوهشي به طور روزافزوني مورد تأكيد قرار گرفته است. اما اين روش پيچيده‌ترين روش تجاري نيز هست. يكي از مهمترين جنبة اين پيچيدگي تعدد و تنوع منابعي است كه در طول فرايند ايجاد اين شركت‌ها بايد چکیده کاملاهميت ايجاد شركتهاي زايشي پژوهشي به عنوان ملموس‌ترين روش تجاري‌سازي دستاوردهاي پژوهشي به طور روزافزوني مورد تأكيد قرار گرفته است. اما اين روش پيچيده‌ترين روش تجاري نيز هست. يكي از مهمترين جنبة اين پيچيدگي تعدد و تنوع منابعي است كه در طول فرايند ايجاد اين شركت‌ها بايد در زمان و به ميزان مناسب در دسترس باشد تا اين فرايند به طور موفقيت‌آميزي به سرانجام برسد. هدف اين مقاله نشان دادن اين تعدد و تنوع منابع و اهميت نقش آن در سياستگذاري براي توسعه موفقيت‌آميز اين نوع شركت‌ها و نگاهي كلي به شرايط ايران است. بنابراين مقاله با نگاهي كوتاه به شركتهاي زايشي پژوهشي و مراحل ايجاد آن از ديدگاه "الگوي بازنوآوري" شروع مي‌شود سپس دو جنبة دانش و مالي اين فرايند بررسي و نشان داده مي‌شود که منابع مورد نياز براي انجام موفقيت‌آميز اين فرايند محدود به منابع مالي، آن هم در مراحل اوليه فرايند نيست بلکه منابع متنوعي در هريک از چهار بعد فني، مالي، نيروي انساني و اجتماعي مورد نياز است. وجود تيم‌هاي مشاوره‌اي با تجربه و دسترسي به شبکه‌هاي علمي، فناوري، صنعتي و تجاري و متخصصان انتقال فناوري و تجاري‌سازي و مديريت شرکت‌هاي بالغ برخي از مهمترين اين منابع هستند. در نتيجه‌گيري تأكيد مي‌شود كه در ايران تنها برخي از مراحل اوليه مورد توجه بوده است و منابع مورد نياز براي مراحل مياني و نهايي اين فرايند كمتر مدنظر قرار گرفته‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - آثار مورد حمايت در حقوق مالكيت صنعتي ايران با رويكردي بر كنوانسيون پاريس
حمید رضا صالحیامروزه نقش مهم حقوق مالکیت صنعتی در تجارت بین‌الملل، تجارت الکترونیک، سرمایه‌گذاری و روابط اقتصادی رو به رشد بر کسي پوشيده نیست. به طور‌کلی نظام حقوق مالکیت صنعتی به عنوان یکی از مسائل بنیادین سیاست نوین اقتصادی در سطح ملی و بستر و ابزاری مهم برای توسعه پایدار برای چکیده کاملامروزه نقش مهم حقوق مالکیت صنعتی در تجارت بین‌الملل، تجارت الکترونیک، سرمایه‌گذاری و روابط اقتصادی رو به رشد بر کسي پوشيده نیست. به طور‌کلی نظام حقوق مالکیت صنعتی به عنوان یکی از مسائل بنیادین سیاست نوین اقتصادی در سطح ملی و بستر و ابزاری مهم برای توسعه پایدار برای کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه‌یافته معرفی شده است. به اضافه اینکه حمایت قوی و مؤثر از حقوق مالکیت صنعتی عامل بسیار مهم و تعیینکننده در تسهیل موجبات انتقال فناوري و نیز در جلب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در بخشهای معین اقتصادی است که برای توسعه پایدار امری حیاتی تلقی می‌شود. در کشورهایی که روند آزادسازی سیاستهای اقتصادی و صنعتی را تجربه میکنند، وجود نظام مالکیت فکری قوی و نیرومند یکی از مهمترین عوامل ضروری برای تضمین روند آزادسازی است که یکی از نتایج مهم آن می‌تواند تجدید ساختار بخشهای صنعتی و تجاری و در نهایت تشویق و ترغیب سرمایه‌گذاری کوچک و متوسط برای استفاده از نظام مالکیت فکری به عنوان ابزاری برای توسعه اقتصادی و فناوري ملی باشد. با اين وجود در ایران اسلامی بر خلاف پتانسیل‌های فراوان کمی و کیفی، رشد چندان محسوسی در حیطه آشنایی، تولید و نگهداري از مصادیق مورد حمایت در حیطه مالکیت صنعتی اتفاق نیفتاده است؛ بر همین مبنا در این رهگذر به تبیین اجمالی نظام حق اختراع، طرح‌های صنعتی، علائم تجاری، مدارهای یکپارچه، اسرار تجاری و نشانه‌های مبداء جغرافیایی در نظام حقوق مالکیت صنعتی ایران و در صورت لزوم مطالعه تطبیقی آن با کنوانسیون پاریس و موافقت‌نامه تریپس پرداخته شده است. پرونده مقاله