فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - ارزيابي وضعيت رقابت‌پذيري کشورهاي عضو اوپک، با تأکيد بر مؤلفه‌هاي نوآوري محور
ابولفضل شاه آبادی حامد صادقیرقابت پذيري از جمله مباحثي است که طي چند دهه اخير توجه بسياري از محققان و سياستگذاران را به سمت خود معطوف کرده است. در دنياي امروز و با گسترش پديده جهاني شدن، کشورها تمامي تلاش خود را به کار مي گيرند و از همه ظرفيت هاي خود استفاده مي کنند تا بتوانند با ارتقاء توان رقابت چکیده کاملرقابت پذيري از جمله مباحثي است که طي چند دهه اخير توجه بسياري از محققان و سياستگذاران را به سمت خود معطوف کرده است. در دنياي امروز و با گسترش پديده جهاني شدن، کشورها تمامي تلاش خود را به کار مي گيرند و از همه ظرفيت هاي خود استفاده مي کنند تا بتوانند با ارتقاء توان رقابت پذيري به کسب سهم بيشتر از بازارهاي بين المللي نائل آيند. در ميان عواملي که موجب افزايش قدرت رقابت پذيري کشورها مي شود، مي توان به شاخص هاي نيازهاي اساسي، کارايي محور و نوآوري محور اشاره نمود که همگي در گزارش رقابت پذيري جهاني مجمع جهاني اقتصاد مورد توجه قرار گرفته اند. در اين مطالعه به بررسي وضعيت شاخص کلي رقابت پذيري و همچنين مؤلفه هاي نيازهاي اساسي و نوآوري محور اثرگذار بر رقابت پذيري در بين کشورهاي عضو اوپک براساس گزارش رقابت پذيري جهاني 2011-2010 پرداخته مي شود. نتايج نشان مي دهند وضعيت رقابت پذيري در بين کشورهاي مورد بررسي چندان نامناسب نيست، اما بايد خاطر نشان ساخت توان رقابتي آنان وابستگي زيادي به زيرساخت ها و محيط کلان اقتصادي که خود تابع صادرات نفت و درآمدهاي ارزي حاصل از آن مي باشد، دارد. در عين حال، وضعيت رقابت پذيري آنان از منظر مؤلفه هاي نوآوري نامناسب است. بنابراين به تصميم گيران اقتصادي اين کشورها پيشنهاد مي شود توان رقابتي شان را به سمت اتکاء بر مؤلفه هاي نوآوري محور که قدرت انعطاف بيشتري داشته و ارزش افزوده بالاتري به دنبال دارد، سوق دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - توسعه توانمندی حل ابداعانه مسائل و سرعت بخشی به تحقیق و توسعه اثربخش با بکارگیری TRIZ
مصطفی جعفری حمیدرضا ضرغامیدر شرایط حاضر و با توجه به روند سریع تغییرات فناوری، مراکز تحقیق و توسعه تلاش مستمر خود را برای جستجو و کشف روش ها و ابزارهایی جدید به منظور هدایت فعالیت های تحقیقاتی پژوهشگران جهت تولید راهکارهای ابداعانه برای مسائل فراروی افزایش داده اند. TRIZ یکی از تکنیک های حل ا چکیده کاملدر شرایط حاضر و با توجه به روند سریع تغییرات فناوری، مراکز تحقیق و توسعه تلاش مستمر خود را برای جستجو و کشف روش ها و ابزارهایی جدید به منظور هدایت فعالیت های تحقیقاتی پژوهشگران جهت تولید راهکارهای ابداعانه برای مسائل فراروی افزایش داده اند. TRIZ یکی از تکنیک های حل ابداعانه مسأله است که توسط گنریش آلتشولر روسی با هدف بهبود و سرعت بخشی به فرایند حل نوآورانه مسائل و کمک به مخترعان پایه گذاری شده است. این تکنیک دارای ابزارهای بسیار توانمندی به منظور تعریف و شناسایی صحیح مسئله و حل آن به شیو ه های ابداعی و خلاقانه می باشد. حل ابداعانه مسأله از طریق TRIZ، به صورت یک فرایند چهار مرحله اي گام به گام شامل «تعریف مسأله»، «انتخاب ابزار»، «تولید راه حل» و «ارزیابی راه حل ها» می باشد که در هر یک از این مراحل از ابزارهای مخصوصی استفاده مي شود. در این مقاله ضمن معرفی اجمالی TRIZ و ابزارهای آن، به بیان خلاصه اي از نحوه کارکرد و قابلیت های آنها در توسعه توانمندی خلاقیت و نوآوری و حل مسأله در افراد و سازمان ها پرداخته شده است. عامل اصلی تمایز TRIZ با سایر تکنیک ها و روش های سنتی خلاقیت، جامعیت و رویکرد متفاوت آن در نحوه مواجهه با مسأله و عدم پذیرش سعی و خطا در حل ابداعانه مسائل و مسیر خلاقیت و نوآوری و ارائه فرایندی نظام مند بدین منظور مي باشد. درک صحیح TRIZ مزایای قابل توجهی را برای افراد و سازمان ها به خصوص در فرایندهای تحقیق و توسعه و حل مسائل مربوطه در پی خواهد داشت که به تعدادی از آنها در این مقاله اشاره شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - ارائه مدل روش جذب فناوري مبتنی بر الگوی رقابت صنعتی پورتر در صنعت قطعه‌سازی خودرو
کامبیز طالبی سمیه صاحبیدر مسیر توسعه اقتصادی جهت ارتقاء سطح فناوري یک کشور روش‌هاي گوناگونی از جمله معرفی و جذب فناوري از خارج، بهبود فناوري موجود و توسعه فناوري جدید به شکل بومی‌سازی به کمک تحقیق و توسعه (R&D) رسمی مورد استفاده قرار مي‌گیرند. با وجود اینکه انتقال و جذب فناوري ابزاری مؤثر در چکیده کاملدر مسیر توسعه اقتصادی جهت ارتقاء سطح فناوري یک کشور روش‌هاي گوناگونی از جمله معرفی و جذب فناوري از خارج، بهبود فناوري موجود و توسعه فناوري جدید به شکل بومی‌سازی به کمک تحقیق و توسعه (R&D) رسمی مورد استفاده قرار مي‌گیرند. با وجود اینکه انتقال و جذب فناوري ابزاری مؤثر در توسعه صنعت به شمار مي‌آید اما واردات صرف ماشین‌آلات و ابزار و ادوات صنعتی به معنای جذب نیست بلکه جذب مناسب آن است که به همراه دانش فنی و چگونگی استفاده از آن باشد تا به راحتی با شرایط محیطی منطبق شده و بومی گردد. در این راستا تناسب بین راهبرد فناوري و راهبرد کسب و کار جهت افزایش مزیت رقابتی و همچنین بومی‌سازی فناوري در سطح ملی بسیار حائز اهمیت است. در این مطالعه هدف از انجام تحقیق مشخص نمودن وجود یا عدم وجود ارتباط عوامل راهبردی پنج‌گانه پورتر با راهبرد جذب فناوري با توجه به مدل جذب فناوري چو ویو و همچنین تشخیص میزان همبستگی این عوامل با روش جذب فناوري و نهایتاً ارائۀ مدلی جهت همسو نمودن اهداف راهبردي و فناورانه شرکت می‌باشد. برای رسیدن به اهداف تحقیق روش آزمون ناپارامتریک مورد استفاده قرار گرفت. بدین منظور جهت مشخص نمودن استقلال یا همبستگی متغیرهای مستقل و متغیر وابسته از آزمون کای اسکوئر و برای تعیین میزان همگونی آنها از شاخص تاو کندال b استفاده شده است. بر اساس نتایج بررسی متغیر قدرت چانه‌زنی خریداران دارای بیشترین ضریب همبستگی با روش جذب فناوري مي‌باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - چالش‌ها و پیشنهادها (راهکارها) در توسعه مفهومی کارآفرینی
سید مهدی الوانی حسن بودلایی مونا قریب گرکانیحکایتهای متقن و شواهد تجربی بسیاری از اهمیت کارآفرینی به عنوان یک حوزه مطالعاتی موجود است. کارآفرینان، توسط خلق فناوری‌هاي نوین و خدمات جدید، کیفیت زندگی را ارتقا داده‌اند، افزایش بهره‌وری، فراهم نمودن سرگرمی‌هاي بیشتر، بهبود وضعیت بهداشت و سلامتی و نیز ارتقاء ارتباطات چکیده کاملحکایتهای متقن و شواهد تجربی بسیاری از اهمیت کارآفرینی به عنوان یک حوزه مطالعاتی موجود است. کارآفرینان، توسط خلق فناوری‌هاي نوین و خدمات جدید، کیفیت زندگی را ارتقا داده‌اند، افزایش بهره‌وری، فراهم نمودن سرگرمی‌هاي بیشتر، بهبود وضعیت بهداشت و سلامتی و نیز ارتقاء ارتباطات از آن جمله‌اند. دانشی که تحت عنوان علم کارآفرینی شناخته شده است قدری دشواریاب است و گاه همین فایده‌مندی آن را مشکوک می‌سازد. از جمله رایج‌ترین طعنه‌هایی که ارزش تفکر انتقادی یا فلسفی در باب کارآفرینی را مورد تردید قرار داده است، دعوای بی فایدگی آن در قیاس با دشواری درک آن بوده است. در واقع به رغم گذشت بیش از سه دهه از شکل‌گیری رشته علمی کارآفرینی، کماکان چالش‌هایی بر سر راه مشروعیت و مقبولیت آن به عنوان حوزه‌ای مجزا در جستارگری علمی و دانشگاهی قرار دارد. از جمله چنین چالش‌هایی می‌توان به 1) چالش تعریف پدیده کارآفرینی، 2) تعیین قلمرو موضوعی و پژوهشی آن، 3) ماهیت علمی کارآفرینی: تک ساحتی و یا میان رشته‌ای بودن و 4) مجادلات مربوط به روش‌شناسی، به عنوان عمده‌ترین چالش‌های رشته علمی کارآفرینی در دهه‌هاي اخیر اشاره نمود. اکنون بعد از چند دهه از تولد حوزه کارآفرینی، ضرورت مواجهه و دیدار دوباره با چالش‌هاي موجد عدم مقبولیت کارآفرینی ضروری به نظر می‌رسد. در مقاله حاضر به مروری بر چالش‌های موجود این رشته نوظهور علمی، عمده تلاش‌های پاسخگویی به آن و وضعیت آینده آن خواهیم پرداخت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بررسی الگوی مناسب ساختار سازمانی شرکت‌های دانش بنیان
نجف الهیاری فرد رسول عباسیاقتصاد دانش‌بنيان اقتصاد نوینی است كه در آن توليد، توزيع و استفاده از دانش، منبع اصلي رشد و ايجاد ثروت است. موتور محرک اقتصاد دانش‌بنیان شرکت‌های دانش‌بنیان هستند. شركت‌ها و مؤسسات دانش‌بنيان شركت يا مؤسسه خصوصي يا تعاوني است كه به منظور هم‌افزايي علم و ثروت، توسعه اقت چکیده کاملاقتصاد دانش‌بنيان اقتصاد نوینی است كه در آن توليد، توزيع و استفاده از دانش، منبع اصلي رشد و ايجاد ثروت است. موتور محرک اقتصاد دانش‌بنیان شرکت‌های دانش‌بنیان هستند. شركت‌ها و مؤسسات دانش‌بنيان شركت يا مؤسسه خصوصي يا تعاوني است كه به منظور هم‌افزايي علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور، تحقق اهداف علمي و اقتصادي (شامل گسترش و كاربرد اختراع و نوآوري) و تجاري‌سازي1 نتايج تحقيق و توسعه (شامل طراحي و توليد كالا و خدمات) در حوزه فناوري‌هاي برتر و با ارزش افزوده فراوان به ويژه در توليد نرم‌افزارهاي مربوط تشكيل مي‌شود. شرکت‌های دانش‌بنیان را می‌توان به دو دسته خرد (شرکت‌های رایج محصول‌محور) و کلان (هلدینگ یا مادر تخصصی) تقسیم کرد. شرکت‌های دانش‌بنیان خرد دارای قابلیت‌های مهمی چون ایجاد اشتغال، رقابت مثبت، زایش و توسعه هستند و متناسب با اقتصادهای در حال رشد می‌باشند. ساختار سازمانی شرکت‌ها اهمیت فراوانی در ایفای نقش بهینه آنها دارند. ماهیت و نوع فعالیت سازمان‌ها و شرکت‌ها در تعیین ساختار سازمانی آنها تعیین کننده می‌باشند. در این مطالعه ساختارهای سازمانی مختلف شامل وظیفه‌ای، محصول محور، منطقه‌ای، ماتریسی، پیوندی، افقی، شبکه‌ای، مشارکتی، ستاره‌ای، شبدری و مجازی بررسی شد و الگوی مناسب برای شرکت‌های دانش‌بنیان تعیین گردید. بر اساس نتایج و دیدگاه محققان این مطالعه به نظر می‌رسد ساختار و الگوی سازمانی تلفیقی "افقی تیمی، شبکه‌ای و مجازی" برای شرکت‌های دانش‌بنیان مفید و مؤثر می‌باشد و می‌تواند موجب افزایش بهره‌وری آنها باشد، لذا به عنوان الگویی مناسب برای ساختار سازمانی شرکت‌های دانش‌بنیان خرد پیشنهاد می‌شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - شناسايي عوامل مؤثر در رشد سریع شركت‌ها؛ مطالعه موردی: شرکت بهستان دارو
حجت الله مرادی پور حمید حسین لواین مقاله با هدف شناسايي عوامل مؤثر بر رشد سريع شركت بهستان دارو (به عنوان يك شركت با رشد سريع در صنعت داور)؛ چهار ویژگی (ويژگي‌هاي رهبران، تشخيص و شناسايي فرصت، نوآوري، سرمايه انساني) را به عنوان عوامل اصلي رشد سريع اين شركت (در قالب چارچوب مفهومي تحقيق) مورد بررسي قرا چکیده کاملاین مقاله با هدف شناسايي عوامل مؤثر بر رشد سريع شركت بهستان دارو (به عنوان يك شركت با رشد سريع در صنعت داور)؛ چهار ویژگی (ويژگي‌هاي رهبران، تشخيص و شناسايي فرصت، نوآوري، سرمايه انساني) را به عنوان عوامل اصلي رشد سريع اين شركت (در قالب چارچوب مفهومي تحقيق) مورد بررسي قرار مي‌دهد. اطلاعات مورد نياز از طریق پرسشنامه محقق ساخته با ضریب پایایی 88% درصد و نیز انجام مصاحبه هدفمند با هفت نفر از مدیران شرکت اخذ گردید. تحلیل داده‌هاي گردآوري شده با استفاده از آزمون همبستگي، آزمون ميانگين و آزمون تحليل واريانس فريدمن انجام شد. نتايج تحليل‌هاي آماري فوق بيانگر آن است كه عوامل مفروض در چارچوب مفهومي تحقيق از رابطه معناداري با رشد سریع شرکت برخوردارند. همچنين اولویت عوامل مؤثر بر اين رشد، از دیدگاه مدیران، عبارتند از: ویژگی رهبران، سرمایه انسانی، شناسایی و تشخیص فرصت، نوآوری و نيز از نظر کارشناسان به شرح زير مي‌باشند: ویژگی رهبران، شناسایی و تشخیص فرصت، سرمایه انسانی، نوآوری. بنابراين هر يك از اين عوامل داراي زير شاخه‌هايي نيز مي‌باشند كه مي‌توان مهمترين آنها را از ديدگاه مديران و كارشناسان اين چنين برشمرد: تولید و ارائه محصول جدید، میدان دادن به فعالیت کارآفرینان خلاق، متناسب بودن شرح شغل افراد با ویژگی‌هاي شخصیتی، ارزیابی دوره‌ای مدیران و کارکنان، شرایط و موقعیت‌هاي محیطی مناسب، توانايي مديران در ادراك فرصت‌هاي كارآفرينانه، شناسایی ظرفیت‌هاي بالقوه، تجربه كاري در سازمان، تجربه كارآفرينانه. در اين تحقيق علاوه بر شاخص‌هايي كه در چارچوب مفهومي تحقيق آورده شده است، شاخص‌هاي ديگري از مصاحبه مديران و همچنين نظر كارشناسان مطرح گرديد که عبارتند از: ارتباطات، سن شرکت، توانمندسازی و ظرفیت‌های مالی، فرهنگ سازمانی كه تأثير گذار بر رشد سريع بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - شناسایی و ارزیابی عوامل حیاتی موفقیت پارک‌های علم و فناوری در ایران از دیدگاه خبرگان
سید رضا سلامی بهنوش مودی مهرداد شفیعی«پارك علم وفناوري» به عنوان جزئي از نظام ملي نوآوري و حلقه‌اي از زنجيره توسعه اقتصاد دانش‌محور با فراهم آوردن شرايط لازم براي پژوهش‌هاي بازارگرا و تجاري‌سازي نتايج تحقيقات نقشي مؤثر در تسريع روند تبديل ايده‌ها به محصولات و توسعه فناوري ايفا مي‌نمايد. در جهت رسیدن به این چکیده کامل«پارك علم وفناوري» به عنوان جزئي از نظام ملي نوآوري و حلقه‌اي از زنجيره توسعه اقتصاد دانش‌محور با فراهم آوردن شرايط لازم براي پژوهش‌هاي بازارگرا و تجاري‌سازي نتايج تحقيقات نقشي مؤثر در تسريع روند تبديل ايده‌ها به محصولات و توسعه فناوري ايفا مي‌نمايد. در جهت رسیدن به این اهداف یک پارك علم و فناوري - مانند هر سازمان ديگري- الزاماً بايد داراي ويژگي‌هايي باشد كه بدون آنها نمي‌توان توقع عملكرد مؤثر و منطبق با نيازها و اهداف را از آن داشت. اين ويژگي‌ها عوامل اصلي و پايه‌اي عملكرد يك پارك علم وفناوری هستند كه نبود هر يك مي‌تواند راه موفقيت را مسدود كند و در واقع الزاماتی اساسي (اجزاء تفكيك‌ناپذير) هستند كه به عنوان اهداف واسطه براي دستيابي به هدف اصلي بايد قبلاً حاصل شوند. در این پژوهش پس از بررسی منابع نظری موجود، عوامل حیاتی موفقیت پارک‌های علم و فناوری در قالب بیست و هشت عامل در چهار گروه شامل عوامل مکانی، عوامل حمایتی، عوامل مدیریتی و عوامل فرهنگی و اجتماعی قرار گرفته وسپس توسط متخصصان و خبرگان به وسیله مقایسه‌های زوجی ارزیابی شدند. نتایج نشان داد از بین گروه‌های چهارگانه، عوامل مدیریتی حائز بیشترین اهمیت هستند و از بین عوامل احصا شده داشتن راهبردي، اهداف و برنامه‌هاي مشخص، تسلط مديران به مباحث مربوط به پارك‌هاي علم و فناوري، جو سياسي موجود براي حمايت از پارك و اهداف آن و تعيين ضوابط شفاف و رسمي پذيرش، حضور، ارزيابي و كنترل فعاليت‌هاي شركت‌هاي مستقر در پارك بیشترین اهمیت را دارند. پرونده مقاله