• شماره های پیشین

    • فهرست مقالات Research & Development

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - بررسي پار كها و مراكز رشد علم و فناوري ايران با نگاهي بر رويكرد جهاني
        مجید  سلیمانی
        تحقيقات علمي به عنوان يکي از اصلي‌ترين و مهم‌ترين راه‌هاي رسيدن به حقايق پيدا و پنهان جهان هستي و کشف منابع و راهکارهاي جديد براي پاسخگويي به مسائل و مشكلات، نيازها و خواسته‌هاي انسان و جامعه محسوب مي‌شود. لذا در راستاي دستيابي به اهداف توسعه كشور، نقش دانشگاه‌ها و مراک چکیده کامل
        تحقيقات علمي به عنوان يکي از اصلي‌ترين و مهم‌ترين راه‌هاي رسيدن به حقايق پيدا و پنهان جهان هستي و کشف منابع و راهکارهاي جديد براي پاسخگويي به مسائل و مشكلات، نيازها و خواسته‌هاي انسان و جامعه محسوب مي‌شود. لذا در راستاي دستيابي به اهداف توسعه كشور، نقش دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشي در ايجاد نهادهاي اجتماعي كه در تعامل با اينگونه مراكز هستند، بسيار اثرگذار مي‌باشد. بنابراين توسعه، گسترش و حمايت همه جانبة سياست‌گذاران و مسئولان در زمينه ايجاد پارک‌ها و مراکز رشد علم و فناوري علاوه بر اتخاذ شيوه‌هاي نوين مديريتي بايد تمام بسترها را نيز جهت دستيابي به اهداف مزبور فراهم نمايند. بديهي است، حذف شکاف‌هاي موجود بين دانشگاه‌ها و ساير بخش‌ها مانند صنعت، كشاورزي، بهداشت و ... همچنين روند انتقال فناوري و دانش از طريق اينگونه مراكز تسهيل خواهد شد. يعني پارک‌هاي علم و فناوري تسريع کننده روند رشد و توسعه اقتصادي دانش‌محور نيز هستند. پارک‌های علم و فناوری به عنوان واحدهاي تحقيق و توسعه، مي‌توانند خيلي از مشكلات موجود را از بين برده و به بهبود وضعيت و شرايط آن بپردازند. با نگاه اجمالي بر فعاليت برخي از اين واحدها، مي‌توان پي برد كه به بهترين وجه از اين واحدها بهره‌گيري نشده است. از جمله عوامل مهم مي‌توان به عدم توزيع مناسب منابع و امكانات براساس اولويت‌ها، عدم اتخاذ تدابير لازم از سوي سياست‌گذاران و برنامه‌ريزان نوآوري و فناوري، مشكلات ارتباطي، قوانين و مقررات متعدد و ... اشاره کرد که موجب عدم بهره‌گيري مناسب شده است. يكي از الگوهايي كه براي رفع اين مشكلات مطرح مي‌شود، استفاده از سازمان‌ها و نهادهاي واسط در چرخه تحقيق تا بازار است كه از طريق ايجاد پارك‌هاي علم و فناوري محقق مي‌شود. پارك‌هاي علم و فناوري، نقش اساسي در ايجاد و توسعه مؤسسات فناوري و مراكز تحقيقات حرفه‌اي دارند. ضمن آن‌كه چنين واحدهاي تحقيق و توسعه در چنين محيطي امكان برقراري ارتباط و همكاري فني با مجموعه‌هاي مكمل خود مانند شركت‌هاي خدمات مهندسي، مؤسسات طراحي و مهندسي و مراكز تحقيقات حرفه‌اي را آسان كرده و پيوند صحيح و مناسبي براي تأمين منابع و نيازهاي گروهي متناسب با فعاليت‌هاي تحقيق و توسعه فراهم مي‌شود. لذا در اين مقاله ضمن اشاره به چگونگي پيدايش و ويژگي‌هاي پارک‌هاي علم و فناوري ايران، به وضعيت كلي اينگونه مراكز برحسب موقعيت جغرافيايي و دستگاه‌هاي مؤسس و نيز تعداد مراكز آن براساس نوع وابستگي و فعاليت‌هاي مختلف آنها با رويكرد سازمان‌هاي جهاني و بين‌المللي مختلف پرداخته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - بررسي روش های انتقال اثربخش فناوري
        امیر حسین  امیر خانی محمد جواد  اسفندیاری
        امروزه انتقال فناوري جدید و برتر به عنوان یکی از روش‌های حفظ مزیت رقابتی محسوب مي‌شود. کشور ما در زمرة کشورهاي در حال توسعه قرار دارد و انتقال فناوري به عنوان راه ميانبري براي دستيابي به فناوري‌هاي روز به اين کشورها توصيه مي‌شود؛ به شرط آنکه فناوري واقعاً انتقال پيدا کن چکیده کامل
        امروزه انتقال فناوري جدید و برتر به عنوان یکی از روش‌های حفظ مزیت رقابتی محسوب مي‌شود. کشور ما در زمرة کشورهاي در حال توسعه قرار دارد و انتقال فناوري به عنوان راه ميانبري براي دستيابي به فناوري‌هاي روز به اين کشورها توصيه مي‌شود؛ به شرط آنکه فناوري واقعاً انتقال پيدا کند. با توجه به نرخ بالای شکست پروژه‌های انتقال فناوري در بسیاری از بنگاه‌ها،توجه به شناسایی عوامل بازدارنده و تسریع کننده جذب و توسعه فناوري از اهمیت به سزایی برخوردار است. در این مقاله پس از تعريف مفاهيم چندوجهي فناوري، توضيح داده شد كه فناوري به دو روش درون‌زا و انتقال از ساير كشورها قابل كسب است. فرایند انتقال فناوري شامل سه بخش عمده است: - انتخاب و کسب فناوري - انطباق، کاربرد و جذب فناوري - توسعه و انتشار فناوري. تلاش شد در ضمن توضيحات در مورد فرايند انتقال فناوري، عوامل مؤثر و موانع انتقال فناوري، ضرورت انتقال فناوري و تأثیر آن در رشد و توسعه اقتصادي تبیین شود. عدم بومي‌سازي، يکي از دلايل اصلي ناموفق بودن فرايند انتقال فناوري است كه با بيان مهمترين دلايل عدم توفيق مؤسسات تحقيق و توسعه در بومي‌سازي فناوري‌هاي وارداتي به آن پرداخته شد. همچنین در راستای دستیابی به موفقیت در انتقال فناوري شرکت‌های گیرنده فناوري لازم است اقدام به جلب دانش ضمنی آن نیز بنمایند. در پايان اهمیت دانش ضمنی و ضرورت بسترسازی برای انتقال دانش ضمنی بيان گرديده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - بررسي تطبيقي رويكردها و چارچوبهاي سنجش نوآوري
        سید نورالدین درونکلایی حسین رضا علیزاده ولوکلایی
        ادبيات موجود در سنجش نوآوري را از دو طريق ميتوان بررسي كرد: 1) سنجش نوآوري در سطح شركت 2) سنجش نوآوري در سطح ملي. سنجش نوآوري در سطح شركت جهت تصميمگيري در مورد مقدار تخصيص منابع به فعاليتهاي نوآوري و براي انتخاب حوزههايي كه نوآوري نويد بخش بازده اقتصادي بالايي است، و هم چکیده کامل
        ادبيات موجود در سنجش نوآوري را از دو طريق ميتوان بررسي كرد: 1) سنجش نوآوري در سطح شركت 2) سنجش نوآوري در سطح ملي. سنجش نوآوري در سطح شركت جهت تصميمگيري در مورد مقدار تخصيص منابع به فعاليتهاي نوآوري و براي انتخاب حوزههايي كه نوآوري نويد بخش بازده اقتصادي بالايي است، و همچنين مديريت راهبردهاي نوآوري درون بنگاهي، مورد نياز ميباشد. در سطح ملي نيز سياستگذاران براي شناخت وضعيت موجود، روند تحولات آينده، دريافت بازخورد از تأثيرات مثبت و منفي سياستهاي موجود و تدوين سياستهاي مناسب به اطلاعات حاصله از سنجش نوآوري نيازمند هستند. در مقاله حاضر سعي شده است تا مستند به مرور ادبيات موضوعي مربوط به عنوان تحقيق، با استفاده از بررسي تطبيقي برخي تحقيقات انجام شده در مورد سنجش نوآوري، به شباهتها و تفاوتهاي آنها اشاره شود. در بخش شباهتها به دو مورد فرايند نوآوري، سنجش تغييرات فناورانه و در بخش تفاوتها نيز به دو مورد: سطح تحليل و ارائه شاخصها براي سنجش هر سه حوزه فرايند سيستمي نوآوري اشاره شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - بهره‌گيري از صنايع موجود، راه حلي براي تسهيل تجاري سازي
        احمد موسائی
        يافته ها و نتايج تحقيقاتي تا هنگامي كه در عرصه عمل استقرار نيابند و عوايد آنها نصيب جامعه نشود نمي‌توانند منشاء رفاه عمومي و ثروت انسانها باشند. تجاري سازي و انتقال يافته هاي تحقيقاتي به عرصه صنعت و بازار بي اغراق يكي از پيچيده ترين مراحل فرايند نوآوري است. يكي از راهك چکیده کامل
        يافته ها و نتايج تحقيقاتي تا هنگامي كه در عرصه عمل استقرار نيابند و عوايد آنها نصيب جامعه نشود نمي‌توانند منشاء رفاه عمومي و ثروت انسانها باشند. تجاري سازي و انتقال يافته هاي تحقيقاتي به عرصه صنعت و بازار بي اغراق يكي از پيچيده ترين مراحل فرايند نوآوري است. يكي از راهكارهاي موجود در اين زمينه بهره‌گيري از صنايع موجود مي‌باشد. منظور از صنايع موجود صنايعي مي‌باشند كه تجهيزات مورد نياز براي توليد صنعتي طرح را داشته و علاوه بر آن ظرفيت خالي نيز داشته باشتد. در اين مقاله تلاش شده كه ابتدا مزاياي بهره‌گيري از صنايع موجود براي تجاري سازي برخي از تكنولوژهاي جديد تشريح شود. سپس با استفاده از يك متدولوژي علمي كه از مباني طراحي ماجولار و طراحي منسجم بهره مي‌گيرد، به تشريح چگونگي و پياده‌سازي يكي از تكنولوژي‌هاي پژوهشگاه صنعت نفت در يكي از صنايع موجود براساس اين روش مي‌پردازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - نقش دولت و ساير نهادهاي بخش عمومي در توسعه محلي نوآوري
        پروفسور فردریک بوگرن علیرضا آیت الهی
        فرض بر اين است كه به جاي آن كه رشد و توسعه كلي كشور را در نظر بگيريم، توسعة كل آن را هدف قرار دهيم؛ يعني توسعه هر محل (منطقه ـ استان ـ شهر ـ روستا) و نهايتاً «توسعه متوازن». حال در فضايي علمي كه فناوري موتور توسعه محسوب شود و نوآوري اصل رشد به شمار رود توزيع رشد فناوري چکیده کامل
        فرض بر اين است كه به جاي آن كه رشد و توسعه كلي كشور را در نظر بگيريم، توسعة كل آن را هدف قرار دهيم؛ يعني توسعه هر محل (منطقه ـ استان ـ شهر ـ روستا) و نهايتاً «توسعه متوازن». حال در فضايي علمي كه فناوري موتور توسعه محسوب شود و نوآوري اصل رشد به شمار رود توزيع رشد فناوري در مناطق، شهرها و چه بسا روستاهاي كشور به مفهوم توسعه‌اي فراگير و حتي‌الامكان يكپارچه است. اين يكپارچگي بايد ميان دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، و شهرك‌هاي علمي و تحقيقاتي مراكز رشد و پارك‌هاي فناوري باشد. بنابراين بحث مقاله حاضر ابتدا بر نوآوري در حوزة رشد فناوري است و اين كه در دستيابي به آن مكان (شهر ـ روستا ـ شهرك صنعتي و...) يا به اصطلاح محل استقرار صنايع و نزديكي مكاني دو يا چند صنعت به يكديگر چه نقش‌ها و فوايدي مي‌توانند داشته باشند. به اين ترتيب اصل توجه بر سياست و برنامه‌هاي علمي ـ صنعتي ـ اقتصادي كشور، منطقه و شهر، و كيفيت رشد فناوري از راه نوآوري است: آيا نزديكي جغرافيايي مراكز صنعتي به نوآوري و به طور كلي رشد فناوري كمك مي‌كند؟ و رشد و توسعه كشور را شتاب مي‌بخشد؟ يا برعكس، هرچه فناوري‌ها، به ويژه در بخش‌هاي اطلاعات و ارتباطات، يعني مخابرات و حمل و نقل پيشرفت كنند نه تنها از مشكلات و هزينه ارتباط متخصصان و صنعتگران و مؤسسات صنعتي و بنگاه‌هاي اقتصادي با يكديگر مي‌كاهند بلكه طبيعتاً و به موازات آن از نقش اقتصاد فضايي و تمركز، و تا حدودي آمايش سرزمين و آمايش شهري مي‌كاهند و به سياست عدم تمركز ميدان مي‌دهند؟. پس از بحث‌هاي نظري بسيار ضروري كه در ابتداي مقاله مي‌آيد پروفسور بوگرن به بررسي مراكز رشد فناوري منطقة مركز فرانسه، نوآوري و انتقال فناوري بين آنها، شبكه‌اي علمي ـ تحقيقاتي كه به اين منظور بين آنها ايجاد شده است، و گريز آنها از همكاري‌هاي محلي به منظور استفاده بيشتر از همكاري با بنگاه‌هاي صنعتي پيشرفته‌تر و بنابراين مفيدتر مي‌پردازد. اهميت گزارش مطالعة بوگرن در فرانسه بنا به برخي از مشابهت‌هايي است كه بين سياست‌هاي علمي ـ رشدـ صنعتي ـ شهري و منطقه‌اي ايران و فرانسه وجود دارد و به اين ترتيب «راه طي شده» در فرانسه، راهنما، و آزمون و خطاهاي آن مانع از خطاهاي مشابهي است كه مسلماً مشمول صرف وقت و هزينه‌اند. پرونده مقاله