• شماره های پیشین

    • فهرست مقالات Research and Technology Organizations

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - بررسي و تبيين سازمانهاي پژوهش و فناوري در نظام ملي نوآوري ايران - مورد مطالعه: جهاددانشگاهي
        رضا انصاري حميدرضا طيبي
        نظام ملی نوآوري به عنوان یک رويكرد سيستمي به نوآوري، در برگیرنده عناصر و ارتباطاتي است كه در جهت توليد، انتشار و استفاده از دانش جديد و سودمند از نظر اقتصادي، با يكديگر در تعاملند و درون مرزهاي يك كشور عمل مي‌كنند. یکی از این عناصر، سازمان‌های پژوهش و فناوري2 هستند و اغ چکیده کامل
        نظام ملی نوآوري به عنوان یک رويكرد سيستمي به نوآوري، در برگیرنده عناصر و ارتباطاتي است كه در جهت توليد، انتشار و استفاده از دانش جديد و سودمند از نظر اقتصادي، با يكديگر در تعاملند و درون مرزهاي يك كشور عمل مي‌كنند. یکی از این عناصر، سازمان‌های پژوهش و فناوري2 هستند و اغلب كشورها داراي چنين سازمان‌هايي هستند كه مستقل و غيربنگاهی بوده و با اين فرض تأسيس شده‌اند كه مي‌توانند يا بايد بتوانند بخش مهمي از نظام نوآوري را تشكيل دهند. در كشورهاى در حال توسعه نقش اين سازمان‌ها به دليل ضعف در پايه‌هاى فناورانه و فقدان تعاملات پويا ميان بازيگران نظام نوآورى حياتى تشخيص داده شده است. از مطرح‌ترین این سازمان‌ها در نظام نوآوری ایران، جهاد دانشگاهی است. این مقاله به دنبال بررسی و تبیین سازمان‌های پژوهش و فناوری در نظام ملی نوآوری است و جهاد دانشگاهی را به عنوان یک نمونه مورد مطالعه قرار می‌دهد. به همین منظور این مقاله دلایل شکل‌گیری سازمان‌های پژوهش و فناوری، ویژگی‌های متمایز کننده، کارکرد و گستره فعالیت و جایگاه این سازمان‌ها را در نظام ملی نوآوری بررسی می‌نماید. در ادامه به تبیین جهاد دانشگاهی به مثابه یک سازمان پژوهش و فناوری و مهمترین ويژگي‌هاي نظام نوآوري کشور پرداخته و در انتها پیشنهادهایی ارائه می‌شود که مرتبط با نقش و جایگاه جهاد دانشگاهی در نظام نوآوری ایران و گستره فعالیت‌های آن به مثابه یک سازمان پژوهش و فناوری می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - ارتقاي ظرفيت انتقال و توانمندي تجاري سازي دستاوردهاي فناورانه سازمانهاي پژوهش و فناوري از طريق ايجاد مراکز توسعه کسب و کار فناورانه
        رضا بندريان
        هدف از انجام تحقيقات در سازمان‌هاي پژوهش و فناوری حصول به نوآوري فناورانه به منظور خلق فرصت‌هاي كسب ‌و كار جديد و يا نوسازی یا متحول نمودن كسب‌ و كارهاي فعلي است. بر این اساس سازمان‌هاي پژوهش و فناوری ایده‌های فناورانه را در مسیر توسعه فناوری و تمهید تجاری‌سازی قرار می‌ چکیده کامل
        هدف از انجام تحقيقات در سازمان‌هاي پژوهش و فناوری حصول به نوآوري فناورانه به منظور خلق فرصت‌هاي كسب ‌و كار جديد و يا نوسازی یا متحول نمودن كسب‌ و كارهاي فعلي است. بر این اساس سازمان‌هاي پژوهش و فناوری ایده‌های فناورانه را در مسیر توسعه فناوری و تمهید تجاری‌سازی قرار می‌دهند. لازمه پيمودن موفق این مسیر، حرکت متوازن و همزمان «علمي– فني» و «تجاري» برای هر یک از ایده‌های فناورانه است. يکي از بهترين الگوها برای پیمودن مسیر متوازن تجاری همزمان با مسیر «علمي- فني» که در سازمان‌هاي پژوهش و فناوري موفق و پيشرو در نقاط مختلف جهان مشاهده گرديده ايجاد مراكزي تحت عنوان «مركز توسعه كسب و كارهای فناورانه» است. مأموريت مراكز توسعه كسب و كار در سازمان‌ها‌ي پژوهش و فناوري پیاده‌سازی الزامات تجاری‌سازی در فرایند توسعه فناوری و سپس ارائه مشاوره و كمك فني، اقتصادي و تجاري پیرامون دستاوردهای فناورانه در حال ورود به مرحله تجاری‌سازی می‌باشد. این خدمات در خصوص مبانی شکل‌گیری كسب و كار براي دستاوردهای فناورانه سازمان خود به مشتریان بالقوه و بالفعل آن می‌باشد. این مقاله ابتدا به لزوم و اهمیت ایجاد مركز توسعه كسب و كارهای فناورانه در سازمان‌هاي پژوهش و فناوري اشاره می‌کند و سپس به ارائه تعریف و وظایف این مراکز در سازمان‌هاي پژوهش و فناوري می‌پردازد و در نهایت با نتیجه‌گیری پایان می‌یابد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - تبيين ساختار تحليلي استراتژي در سازمان‌‌هاي پژوهش و فناوري مستقل
        مهدی بندریان
        مطالعه ادبيات سازمان‌هاي پژوهش و فناوري و بررسي‌هاي انجام شده در مورد دلايل عدم توفيق آنها در ايفاي نقش و رسالت خود و كم اهميت شدن و عدم اثربخشي آنها نشان ‌مي‌دهد كه اغلب اين سازمان‌ها يا استراتژي‌ مشخصي نداشته‌اند يا استراتژي‌هاي آنها با الگوهاي مناسب تدوين و اجرا نشده چکیده کامل
        مطالعه ادبيات سازمان‌هاي پژوهش و فناوري و بررسي‌هاي انجام شده در مورد دلايل عدم توفيق آنها در ايفاي نقش و رسالت خود و كم اهميت شدن و عدم اثربخشي آنها نشان ‌مي‌دهد كه اغلب اين سازمان‌ها يا استراتژي‌ مشخصي نداشته‌اند يا استراتژي‌هاي آنها با الگوهاي مناسب تدوين و اجرا نشده ‌است. از سوي ديگر بسياري از مديران سازمان‌هاي پژوهش و فناوري با رويکرد مديريت استراتژيك آشنا هستند، اما هريک تعبير خاص خود را از اين مفهوم دارند. براين اساس موضوعي كه مطرح مي‌شود اين است كه چه تعبيري از استراتژي در سازمان‌هاي پژوهش و فناوري مي‌شود؟ به طور كلي استراتژي سازماني تعيين مي‌كند كه سازمان مي‌خواهد در آينده به چه سمتي برود و چگونگي رسيدن به آن را ترسيم مي‌نمايد. در اين مطالعه به تبيين ساختار تحليلي استراتژي در سازمان‌‌هاي پژوهش و فناوري مستقل پرداخته شده است و اين‌طور نتيجه‌گيري مي‌شود كه در سازمان‌هاي پژوهش و فناوري استراتژي با شناسايي يك فرصت فناورانه براساس يك چالش صنعت آغاز و با حصول به شايستگي فناورانه مرتبط با آن چالش در زمان مقرر و با بودجه قابل قبول، به طور موفق تحقق يافته است. در ساختار تحليلي استراتژي در سازمان‌هاي پژوهش و فناوري پس از تعيين شايستگي‌هاي فناورانه مورد نياز و راه‌حل‌هاي فناورانه مختلف براي رسيدن به آنها، بايد روش دستيابي به هريك از آن راه‌حل‌هاي فناورانه را بررسي نمود. روش‌هاي دستيابي به هر راه‌حل فناورانه طيفي را تشكيل مي‌دهند كه يك سوي آن انتقال فناوري خارجي و سوي ديگر آن خلق درونزاي آن در سازمان‌هاي پژوهش و فناوري است. در ميانه اين طيف نيز انواع مشاركت‌ها و همكاري‌هاي فناورانه براي دستيابي به فناوري‌ مورد نظر مطرح مي‌شوند كه از آن جمله مي‌توان به پيمان‌هاي كوتاه مدت و بلند مدت راهبردي و سرمايه گذاري مشترك اشاره نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - کارآفريني شرکتي شيوه‌اي براي تجاري‌سازي دستاوردهاي فناورانه سازمان‌هاي پژوهش و فناوري مستقل
        رضا بندريان
        سازمان‌هاي پژوهش و فناوري مسئوليت پيشبرد توسعه فناوري و اجراي فرايند پيچيده تجاري‌سازي را براي آنها بر عهده دارند. فرايند تجاري‌سازي دستاوردهاي پژوهشي فناورانه در سازمان‌هاي پژوهش و فناوري فرايندي بسيار پرهزينه و سرمايه‌بر است و اغلب سازمان‌هاي پژوهش و فناوري به تنهايي چکیده کامل
        سازمان‌هاي پژوهش و فناوري مسئوليت پيشبرد توسعه فناوري و اجراي فرايند پيچيده تجاري‌سازي را براي آنها بر عهده دارند. فرايند تجاري‌سازي دستاوردهاي پژوهشي فناورانه در سازمان‌هاي پژوهش و فناوري فرايندي بسيار پرهزينه و سرمايه‌بر است و اغلب سازمان‌هاي پژوهش و فناوري به تنهايي از عهده اجراي آن برنمي‌آيند. از سوي ديگر صنايع به علت حضور در محيط رقابتي و براي بقا و رشد در اين فضا نيازمند محصولات و فناوري‌هاي نوين و برتر مي‌باشند كه ياري‌گر آنها در عرصه رقابت باشد. مزيت صنايع در فرايند تجاري‌سازي است، چرا كه آنها اغلب داراي منابع مالي و انساني فراواني مي‌باشند و اين دارايي‌ها امكان پذيرش ريسك‌هاي بزرگ را براي آنها فراهم مي‌كند. در اين ميان حلقه مفقوده، پيوند ميان سازمان‌هاي پژوهش و فناوري و صنايع بكارگيرنده فناوري است. يكي از راهكارهايي كه براي برطرف‌كردن اين مشكل و ايجاد حلقه مفقوده در برقراري پيوند سازمان‌هاي پژوهش و فناوري و صنايع وجود دارد بهره‌گيري از كارآفريني شركتي مي‌باشد. كارآفريني شركتي يكي از انواع كارآفريني است كه در آن، در درون شركت‌هاي موجود كارآفريني صورت مي‌گيرد. كارآفريني شركتي به دنبال معرفي محصولات جديد و نظام‌هاي سازماني نوين در چارچوب شركت مي‌باشد. كارآفريني شركتي پنج شيوه مختلف و متفاوت دارد و هر يك از شيوه‌هاي آن به گونه‌اي اين فرايند را اجرا مي‌كنند كه از ميان آنها كارآفريني تحصيلي و كارآفريني فرصتي بيشترين تناسب را براي تقويت رابطه همزيستي صنايع و سازمان‌هاي پژوهش و فناوري براي تجاري‌سازي دستاوردهاي پژوهشي فناورانه دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - عدم تطابق الگوي تحقيقات قراردادي با مأموريت سازمان‌هاي پژوهش و فناوري در توسعه فناوري
        رضا بندريان
        به علت عدم ارتباط سازمان‌های پژوهش و فناوری (RTOs) با صنعت و تمايل بيشتر آنها براي انجام فعاليت‌هاي نزديك‌تر به دانشگا‌ها، كه منجر به ناكارآمدي آنها در انجام مأموريت اصلي‌شان شده بود، از سی سال پیش، دولت‌ها در بسیاری از کشورها با کاهش بودجه‌های دولتی سازمان‌های پژوهش و چکیده کامل
        به علت عدم ارتباط سازمان‌های پژوهش و فناوری (RTOs) با صنعت و تمايل بيشتر آنها براي انجام فعاليت‌هاي نزديك‌تر به دانشگا‌ها، كه منجر به ناكارآمدي آنها در انجام مأموريت اصلي‌شان شده بود، از سی سال پیش، دولت‌ها در بسیاری از کشورها با کاهش بودجه‌های دولتی سازمان‌های پژوهش و فناوری، آنها را برای تأمین مالی از طریق بودجه‌های تحقیقاتی صنعت هدايت نمودند و در برخی از موارد نیز از طریق قطع بودجه‌های دولتی سازمان‌های پژوهش و فناوری به درآمدزائی (به منظور خودکفائی) مجبور شدند. براين اساس نوع ديگري از سازمان‌هاي پژوهشي با عنوان سازمان‌هاي تحقيق قراردادي (CRO) شكل گرفت. در اين مقاله به منظور پاسخ به اين سؤال كه آيا الگوي تحقيقات قراردادي با مأموريت سازمان‌هاي پژوهش و فناوري در توسعه فناوري تطابق دارد يا خير، ابتدا به مرور تاريخي موضوع پرداخته و سپس فرايند تحقيقات قراردادي و تحقيقات مستقل و ويژگي‌هاي آنها بررسي شده است و بر مبناي آن نتايج و پيشنهادات ارائه ‌شده است. نتايج نشان مي‌دهد که انجام تحقیقات توسعه فناوري توسط سازمان‌هاي پژوهش و فناوري به شکل تحقيقات قراردادي میان بنگاه صنعت و سازمان‌هاي پژوهش و فناوري به علت مغایرت با الزامات و ماهيت توسعه فناوري و شرایط کار سازمان‌هاي پژوهش و فناوري گزینه مناسبی نمی‌باشد و رويكرد تحقيقات مستقل به عنوان روش مناسب‌‌تر پیشنهاد مي‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - ارائه مدل مفهومی چابکی استراتژیک در سازمان‌های پژوهش و فناوری
        رضا بندريان
        مديريت پژوهش و فناوری نيازمند رويكردهاي همه جانبه جامع‌تری به منظور حصول به راهبردهاي هماهنگ است. رويكردهاي جديد بايد بگونه‌اي باشند كه سازمان‌های پژوهش و فناوری را به يك پاسخ پیش‌کنشی به تغييرات موجود در محیط با تغییرات سریع فناورانه وادار نمايند. بنابراين سازمان‌های پ چکیده کامل
        مديريت پژوهش و فناوری نيازمند رويكردهاي همه جانبه جامع‌تری به منظور حصول به راهبردهاي هماهنگ است. رويكردهاي جديد بايد بگونه‌اي باشند كه سازمان‌های پژوهش و فناوری را به يك پاسخ پیش‌کنشی به تغييرات موجود در محیط با تغییرات سریع فناورانه وادار نمايند. بنابراين سازمان‌های پژوهش و فناوری با توسعه ويژگي پیش‌کنشی در خود مي‌توانند به توانايي ويژه‌اي تحت عنوان «چابكي راهبردي» دست يابند. چابكي راهبردي به معناي توانايي اصلاح، نوسازي و بازآفريني سازمان، مدل‌هاي كسب و كار و راهبردهايش در راستاي تطابق با تغييرات محيطي است. در اين مقاله به‌منظور توسعه يك چهارچوب جامع و فراگير براي رسيدن به چابكی راهبردي در سازمان‌هاي پژوهش و فناوری، ابتدا كليه تحقيقات انجام‌شده در زمينه چابكي راهبردي در چند سال اخیر بررسي و پس از تطابق و تعديل آنها با ماهیت، ویژگی‌ها و الزامات سازمان‌های پژوهش و فناوری، در نهايت هفت بعد (عامل كليدي) و سي‌ويك شاخص برای چابكي راهبردي در سازمان‌های پژوهش و فناوری استخراج و تعریف گردید. اين هفت عامل كليدي؛ حساسيت راهبردي، چشم‌انداز واضح و روشن، انتخاب اهداف دانشی فناورانه راهبردي، شناسايي توانمندی‌های كليدي، تصاحب و بهره‌برداری، نوآوري فناورانه مستمر و پیش‌کنشی بودن مي‌باشند. مدل ارائه شده به‌طور توام با رويكرد درون و برون سازماني بوده و مبنايي براي سنجش چابكي راهبردي در سازمان‌های پژوهش و فناوری فراهم می‌آورد. پرونده مقاله