معرفي نشريه
علمی ترویجی
معرفی فصلنامه تخصصي «رشد فناوري»
فصلنامه تخصصي رشد فناوري در راستاي توسعه مفاهيم كسب و كارهاي دانش بنيان و مدلهاي عملياتي مراكز رشد و پاركهاي علم و فناوري از زمستان سال 1383 تا كنون توسط مرکز رشد فناوري اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهي (رويش) منتشر گرديده است. اين فصلنامه داراي مجوز علمي - ترويجي از كميسيون نظارت بر نشريات وزارت علوم تحقيقات و فناوري و دارای پروانه انتشار از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
اهداف
- ترويج و آموزش مباني نظري و عملي در حوزه مراكز رشد و پاركهاي علم و فناوري
- فراهم آوردن زمينه انعكاس تجارب و ديدگاههاي انديشمندان و خبرگان حوزه فناوري
- انعكاس اخبار / اطلاع رساني در خصوص فعاليتهاي صورت گرفته در سطح ملي و بينالمللي در حوزههاي مرتبط با پاركها و مراكز رشد فناوري
- ايجاد زمينه هم انديشي و تبادل افكار ميان صاحبنظران و خبرگان حوزه علم و فناوري
مخاطبين
- مديران و كاركنان مراكز رشد و پاركهاي علم و فناوري
- مديران و كاركنان واحدهاي فناور مستقر در مراكز رشد و پاركهاي علم و فناوري
- كارشناسان ،مسئولين و تصميم سازان حوزه فناوري
مقالات این فصلنامه توسط دانش آموختگان و اعضای هیأت علمی رشته های مهندسی صنایع و مهندسی کامپیوتر دانشگاهها تدوین میشوند و از طریق سامانه الکترونیکی و با پرداخت هزینه داوری مقالات خود را ارسال می نمایند.
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - تحلیل و ارزیابی زیستبومهای نوآوری، مطالعهی موردی یزد و مازندران
علی معتمدزادگان مصطفی کریمیان اقبال محمدرضا خدابخشی اردلان اوشانی محمدمهدی لطفیدوره 19 , شماره ویژهامروزه نوآوری، انعطافپذیری و آمادگی برای تغییر، مهمترین فاکتورهای توسعهی اقتصادی در کشورها محسوب میشوند. بررسی تجربیات سایر کشورها و رویکردهاي نوین دنیا درخصوص توسعهی پایدار مبتنی بر نوآوری، این نکته را گوشزد میکند که حرکت به سمت اقتصاد دانشبنیان، مستلزم شناخت ن چکیده کاملامروزه نوآوری، انعطافپذیری و آمادگی برای تغییر، مهمترین فاکتورهای توسعهی اقتصادی در کشورها محسوب میشوند. بررسی تجربیات سایر کشورها و رویکردهاي نوین دنیا درخصوص توسعهی پایدار مبتنی بر نوآوری، این نکته را گوشزد میکند که حرکت به سمت اقتصاد دانشبنیان، مستلزم شناخت نوآوري است. از طرفی، نوآوري فرایندي پیچیده است و براي رسیدن به یک فضاي کسبوکار نوآور و پایدار، میبایستی مجموعهاي از بازیگران، عوامل، زیرساختها، قوانین و همینطور مجموعهاي از هنجارها و قواعد در کنار هم وجود داشته باشند و بتوانند به خوبی با هم تعامل کنند. چنین مجموعهای، رفتاری مشابه زیستبومهای طبیعی دارد که در آن هر یک از اجزا بر هم اثرگذارند. لذا، در سالهای اخیر، مدلی برای توصیف زیستبومهای نوآوری معرفی شده است که مدل جنگل بارانی نام دارد. در این مقاله، سعی شده است تا به تشریح رفتار زیستبومهای نوآوری از منظر این مدل پرداخته شود. این مدل، ابزاری را تحت عنوان کارت امتیازی جنگل بارانی در اختیار قرار میدهد که سنجهی مناسبی برای ارزیابی و تحلیل زیستبومهای نوآوری است. بنابراین در بخش دوم این مقاله، به ارزیابی و تحلیل دو زیستبوم نوآوری یزد و مازندران بر همین اساس پرداخته شده است. نتایج این بررسی نشان میدهد که زیستبوم نوآوری یزد از نظر سختافزاری به مراتب وضعیت بهتری نسبت به بعد نرمافزاری و فرهنگ حاکم بر زیستبوم دارد. اما در مازندران، هر دو حوزهی سختافزاری و نرمافزاری زیستبوم کمابیش مشابه یکدیگرند و نیاز به تقویت دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - تحلیل روند موضوعی مطالعات شهر هوشمند در یک دهه اخیر (از ظهور انقلاب صنعتی چهارم تا 2021)
علیرضا نوروزی محمدرضا وصفی سمیه جعفری باقی آبادیدوره 19 , شماره ویژهانقلاب صنعتی چهارم با همگرایی فناوریهای جدید، موجب ظهور شهرهای هوشمند شده است. اگرچه هوشمندسازی شهرها از سوی دولتها با سرعت زیادی در حال وقوع است؛ اما مفهوم شهر هوشمند و پیادهسازی آن همچنان در حال بهروزرسانی و تغییر و تحول است. پژوهش حاضر درصدد است با آشکارسازی مفاه چکیده کاملانقلاب صنعتی چهارم با همگرایی فناوریهای جدید، موجب ظهور شهرهای هوشمند شده است. اگرچه هوشمندسازی شهرها از سوی دولتها با سرعت زیادی در حال وقوع است؛ اما مفهوم شهر هوشمند و پیادهسازی آن همچنان در حال بهروزرسانی و تغییر و تحول است. پژوهش حاضر درصدد است با آشکارسازی مفاهیم اصلی مطالعات شهر هوشمند در پایگاه وبآوساینس از ظهور انقلاب صنعتی چهارم تا 2021، روند موضوعی این مطالعات را رهگیری کند. پژوهش علمسنجی حاضر از نوع توصیفی با روش تحلیل محتوا و بهرهمندی از فنون تحلیل همرخدادی و تحلیل شبکه اجتماعی انجام شد. روند انتشار و تأثیرگذاری مطالعات حوزه شهر هوشمند در دهه اخیر، به ترتیب دارای رشد صعودی 77/43 % و 39/73 % بوده است. در سه بازه زمانی، «اینترنتاشیاء، شهر، اینترنت و شبکه حسگر بیسیم» دارای بیشترین فراوانی، «اینترنتاشیاء، شهر، اینترنت و شبکه حسگر بیسیم» دارای بیشترین ارتباطات و «پروتکل اینترنت نسخه شش، شهر پایدار و توسعه شهری» در 2012-2015، «تاکسونومی، ابر اشیاء و رایانش توزیعشده» در 2016-2018 و «مرور ادبیات، انفورماتیک شهری و توسعه شهری پایدار» در 2019-2021 دارای بیشترین استنادات بودند. در 2012-2015، خوشههای شبکه حسگر، تلفنهای هوشمند، الگوریتمهای ژنتیک، حسگر پیشرفته، شهر فراگیر و ماشینبهماشین، در 2016-2018 خوشههای یادگیری عمیق، مشارکت، الگوریتمهای تکاملی، رایانش فراگیر و شهرهای هوشمند و در 2019-2021 خوشههای بلاکچین، مشارکت شهروندی، اینترنتاشیاء، سیستمهای چندعاملی و برزیل شناسایی شد. توسعه دولت هوشمند و نوآور، نیاز به آمادهسازی زیرساختها و تدوین الگوهای پژوهشمحور در عرصه سیاستگذاری شهری دارد. در این راستا، توجه به مطالعات جهانی به منظور شناسایی رویکردها و موضوعات، فناوریها و ابزارهای مؤثر ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - تحلیل و طراحی زیستبوم نوآوری نیرو: تجربیات و درسهای آینده
علیرضا ولیان محمدصالح اولیاءدوره 19 , شماره ویژهبا افزایش سهم نوآوری در اقتصاد کشورها و تبدیل آن به مهمترین مزیت رقابتی، توجه به این مفهوم به صورت فزایندهای افزایش یافته است. از جمله، تحلیل و طراحی نظامهایی که بتواند پرورشدهنده نوآوری باشد در کانون توجه سیاستگذاران علم و فناوری در سالهای اخیر قرار گرفته است. یک چکیده کاملبا افزایش سهم نوآوری در اقتصاد کشورها و تبدیل آن به مهمترین مزیت رقابتی، توجه به این مفهوم به صورت فزایندهای افزایش یافته است. از جمله، تحلیل و طراحی نظامهایی که بتواند پرورشدهنده نوآوری باشد در کانون توجه سیاستگذاران علم و فناوری در سالهای اخیر قرار گرفته است. یکی از این نظامها که در طول قریب به یک دهه گذشته، بحثهای زیادی را در جوامع علمی و حرفهای حوزه نوآوری پدید آورده، زیستبوم نوآوری است. برخی از ویژگیهای مطرحشده برای زیستبوم نوآوری نظیر استقلال بازیگران، تعاملات غیرخطی در سطح خرد، الگوهای پدیدارشونده و مرزهای سست، آنرا از نظامهای سنتی متمایز کزده است. مجموعه صنعت آب و برق شامل شرکتهای متعدد تولیدی و خدماتی، مؤسسات آموزشی تحقیقاتی و فناوری، شرکتهای فناور و دانشبنیان، و نهادهای پشتیبان را میتوان بعنوان یک زیستبوم نوآوری بخشی در نظر گرفت که عناصر آن در تعامل با یکدیگر به تبادل ارزش برای رسیدن به هدف تأمین آب و برق مطمئن و پایدار برای جامعه میپردازند. این مقاله حاصل پروژهای است که به منظور تحلیل، طراحی و استقرار زیستبوم نوآوری نیرو از نیمه دوم سال 1398 آغاز گردید. در این راستا و مبتنی بر روشهای مدلسازی نرم، کارگاههای تحلیل و نگاشت نقشها با حضور ذینفعان و بازیگران کلیدی زیستبوم نوآوری نیرو برگزار و رویکرد سیستمهای انطباقی پیچیده برای شناسایی و تحلیل پویاییهای این زیستبوم استفاده شده است. براساس نتایج بدستآمده، نقشها و وظایف هر کدام از بازیگران زیستبوم نوآوری نیرو در قالب یک ساختار همراستا شامل دو سطح عناصر پیشخوان و پشتیبان در گستره فرایند تجاریسازی بدست آمد. نتایج این مقاله میتواند دیدگاه تازهای برای سیاستگذاری زیستبومهای نوآوری در اختیار پژوهشگران و فعالان این حوزه قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - اولویتبندی حوزههای کاربردی اینترنتاشیاء در صنایع ایران
صادق عبدلآبادی محمدمهدی موحدیدوره 19 , شماره ویژههدف از این پژوهش بررسی پیشبرد صنعت 0/4 در حوزههای کاربردی مختلف صنعت ایران با استفاده از دستاوردها و فناوریهای مبتنی بر اینترنتاشیاء هست. در این تحقیق ۱۱۲ مقاله با جستجوی کلیدواژههای تخصصی مرتبط با موضوع و با استفاده از منابع مطالعاتی معتبر مورد مطالعه قرار گرفت. در چکیده کاملهدف از این پژوهش بررسی پیشبرد صنعت 0/4 در حوزههای کاربردی مختلف صنعت ایران با استفاده از دستاوردها و فناوریهای مبتنی بر اینترنتاشیاء هست. در این تحقیق ۱۱۲ مقاله با جستجوی کلیدواژههای تخصصی مرتبط با موضوع و با استفاده از منابع مطالعاتی معتبر مورد مطالعه قرار گرفت. در ادامه چکیده ۸۸ مقاله مرتبط با کاربردهای اینترنتاشیاء بررسی شد. در بررسی بهعمل آمده در نهایت ۳۲ عنوان مقاله ادبیات موضوعی ما را تشکیل دادند. با توجه به ادبیات موضوعی کاربردهای مختلف فناوری اینترنتاشیاء استخراج شد و در جدولی دستهبندی شدند؛ سپس با تشکیل گروه خبرگان که به صورت قضاوتی انتخاب شدند و طراحی پرسشنامه مقایسه زوجی روش AHP و استفاده از نرمافزار اکسپرت چویس، نتایج نشان داده است که با توجه به معیارهای زیرساختها، پشتیبانی مالی، حمایت مدیران ارشد، آموزش بهکارگیری، وجود میانافزارها، امنیت ارتباطات، بهرهمندی از متخصصین و میل به نوآوری، حوزه تولید هوشمند شامل صنعت خودرو، سیستم کنترل صنعتی و ساخت هوشمند، مدیریت زنجیره تأمین و پشتیبانی، شبکههای هوشمند، لجستیک هوشمند، خدمات و فرایندهای تولید هوشمند و غیره، کاربردپذیرترین حوزه برای پیشبرد صنعت 0/4 با فناوری اینترنتاشیاء هست. همچنین حوزه محیطزیست و بازیافت در پایینترین سطح از کاربردپذیری هست که میطلبد مدیران ارشد با حمایت از راهبردهای انتقال فناوری مبتنی بر اینترنتاشیاء، استفاده از متخصصین iot و نیز پشتیبانی مالی مدیران بالادستی برای بهرهمندی این حوزه از زیرساختهای متناسب با iot، راه را برای ورود این حوزه به صنعت 0/4 هموار سازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - اثرات استارتآپ ویزاها بر آینده زیستبوم نوآوری و کارآفرینی کشورها
محمدامین مولا بهرام صلواتیدوره 19 , شماره ویژهطی دهههای گذشته رقابت جهانی برای جذب استعدادها شدت دوچندانی یافته است. در این میان مهاجران اقتصادی و افراد ماهر که از توانایی لازم برای ایجاد شغل و منفعت اقتصادی برخوردارند به گزینهای جذاب برای کشورهای مختلف تبدیل شده است. در این راستا بسیاری از کشورهای دنیا خصوصاً طی چکیده کاملطی دهههای گذشته رقابت جهانی برای جذب استعدادها شدت دوچندانی یافته است. در این میان مهاجران اقتصادی و افراد ماهر که از توانایی لازم برای ایجاد شغل و منفعت اقتصادی برخوردارند به گزینهای جذاب برای کشورهای مختلف تبدیل شده است. در این راستا بسیاری از کشورهای دنیا خصوصاً طی یک دهه گذشته از طریق بهبود جذابیت کشوری و ارتقای برند کشور خود و از طریق طرحهای کارآفرینی و نوآوری همچون روادید استارتاپی به جذب کارآفرینان نوآور و مؤسسان استارتاپها بپردازند. در این مقاله سعی شده است تا با مروری اجمالی بر ماهیت و چیستی روادید استارتاپی، وضعیت اکوسیستم کارآفرینی و نوآوری کشورهای دارای روادید استارتاپی مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - اثر شفافیت، اعتماد بازیگران و نفوذ اجتماعی در پذیرش فناوری بلاکچین در انقلاب چهارم صنعتی (مورد مطالعه گردشگران اروپایی)
یزدان شیرمحمدی علیرضا نیکویی سولماز سیناییدوره 19 , شماره ویژههدف پژوهش بررسی اثر شرایط تسهیلکننده، شفافیت، اعتماد ذینفعان، نفوذ اجتماعی و انتظار عملکرد در پذیرش فناوری بلاکچین از طریق قصد استفاده از فناوری در صنعت گردشگری با مطالعه موردی، دفاتر خدمات مسافرتی شهر تهران است که براساس هدف کاربردی، براساس زمان گردآوری دادهها پیم چکیده کاملهدف پژوهش بررسی اثر شرایط تسهیلکننده، شفافیت، اعتماد ذینفعان، نفوذ اجتماعی و انتظار عملکرد در پذیرش فناوری بلاکچین از طریق قصد استفاده از فناوری در صنعت گردشگری با مطالعه موردی، دفاتر خدمات مسافرتی شهر تهران است که براساس هدف کاربردی، براساس زمان گردآوری دادهها پیمایشی میباشد. از ابزار پرسشنامه برای گردآوری دادهها استفاده شد. روایی و پایایی آن تأیید شد. پایایی پرسشنامه با آزمون آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 76/0 بهدست آمد. جامعه آماری شامل مدیران و کارکنان دفاتر خدمات مسافرتی شهر تهران و حجم نمونه برابر با 384 نفر و شیوه نمونهگیری در دسترس میباشد. روش تحلیل دادهها جهت ارزیابی فرضیهها مدل رگرسیونی ساده، چندگانه و میانجی است. با توجه به یافتهها انتظار عملکرد، تأثیر اجتماعی (نفوذ اجتماعی)، شرایط تسهیلکننده، اعتماد بین ذینفعان زنجیره تأمین و شفافیت بلاکچین بهطور مثبتی بر قصد رفتاری برای استفاده از بلاکچین اثر مثبت و معناداری داشته است، قصد رفتاری، انتظار عملکرد، تأثیر اجتماعی (نفوذ اجتماعی)، شرایط تسهیلکننده بر انتظارات رفتاری برای پذیرش بلاکچین اثر مثبت و معنادار، اما اعتماد بین ذینفعان زنجیره تأمین بر قصد رفتاری برای استفاده از بلاکچین اثر مثبت و معناداری نداشته است. یافتههای این پژوهش حاکی از آن است که فعالیت صنعت گردشگری ایران استفاده از بلاکچین بهعنوان یک بستر ارتباطی جهت پرداخت هزینه خدمات، جهت گردشگران خارجی دارای اثر مثبت و تأثیرگذار میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - بررسی وضعیت ایران در شاخص جهانی نوآوری (GII)
امیرعلی کریمی علی ملکیدوره 19 , شماره ویژهامروزه بسیاری از کشورها به پدیده نوآوری بهعنوان ابزاری جهت رشد و توسعه اقتصادی مینگرند. وجود پیچیدگیهای فراوان در مسیر خلق تا بهکارگیری نوآوری سبب شده است تا دانشمندان بسیاری نوآوری را در قالب یک اکوسیستم مورد ارزیابی قرار دهند. یکی از گزارشهایی که بهطور مفصل اکوس چکیده کاملامروزه بسیاری از کشورها به پدیده نوآوری بهعنوان ابزاری جهت رشد و توسعه اقتصادی مینگرند. وجود پیچیدگیهای فراوان در مسیر خلق تا بهکارگیری نوآوری سبب شده است تا دانشمندان بسیاری نوآوری را در قالب یک اکوسیستم مورد ارزیابی قرار دهند. یکی از گزارشهایی که بهطور مفصل اکوسیستم نوآوری را مورد سنجش قرار میدهد، شاخص جهانی نوآوری است. این شاخص، با بهرهگیری از هفت رکن که هر یک از ارکان دارای سه زیر رکن و هر زیر رکن نیز دارای تعدادی شاخص است، جنبههای مختلف نوآوری را مورد بررسی قرار میدهد. کشور ایران با سابقه حضور 12 ساله در گزارش روند رو به رشدی را طی نموده بهطوریکه از رتبه 120 در سال 2014 به رتبه 53 در سال 2022 رسیده است. مطالعه وضعیت ایران در شاخصهای مختلف نشان میدهد کشور در تربیت فارغالتحصیلان دانشگاهی، تولید مقاله و ثبت اختراع داخلی وضعیت بسیار مناسبی در جهان داشته است، حال آنکه در شاخصهای مرتبط با محیط کسب و کار همکاریهای نوآورانه وضعیت نامناسبی دارد. به دلیل عدم وجود داده یا بهروز نبودن آنها، وضعیت ایران در برخی از شاخصها و زیررکنها قابل استناد دقیق نیست. این نکته به خوبی نشان میدهد سیاستگذار برای ارزیابی اکوسیستم نوآوری باید پایگاه داده داخلی به روز داشته باشد تا بتواند سیاستهای مؤثر و منعطفی را اتخاذ نماید. پرونده مقاله
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - مديريت دانش، فرهنگ و آموزش عالی
محمد علی نعمتیشماره 7 , دوره 2 , تابستان 1385امروزه اغلب صاحب نظران آموزش عالی معتقدند که دانشگاه ها به عنوان اصلی ترين نهاد اشاعه دهنده فرايند ياددهی- يادگيری در جامعه، به منظور مقابله با چالش های هزاره جديد، ناگزير از انتقال و دگرديسی به جوامع يادگيری، ايجاد فرهنگ تسهيم دانش و بهره گيری از استراتژی کارآمد مديريت چکیده کاملامروزه اغلب صاحب نظران آموزش عالی معتقدند که دانشگاه ها به عنوان اصلی ترين نهاد اشاعه دهنده فرايند ياددهی- يادگيری در جامعه، به منظور مقابله با چالش های هزاره جديد، ناگزير از انتقال و دگرديسی به جوامع يادگيری، ايجاد فرهنگ تسهيم دانش و بهره گيری از استراتژی کارآمد مديريت دانش هستند. بزرگترين چالش فراروی مديريت دانش در آموزش عالی، يک مسئله فنی نيست، بلکه چالش اصلی مسئله فرهنگ است. فرهنگ سازمانی، نقش بارزی در توليد و تسهيم دانش و تسهيل فرآيند اجرای مديريت دانش در دانشگاه ايفا می نمايد. در مقاله حاضر ابتدا تلاش شده است، تعاريف، کارکردها، فرآيندها و انواع دانش و اهميت روز افزون ايجاد، گسترش و مديريت اين دارايي ارزشمند در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی آشكار گرديده، سپس به مفهوم سازمان يادگيرنده به مثابه مطلوبترين محيط، بمنظور اجرای اثربخش استراتژی مديريت دانش و وجوه تمايز آن با يادگيری سازمانی پرداخته شود. پس از آن ضرورت ايجاد فرهنگ تسهيم دانش در جوامع کوچک يادگيری و تعاملات آزاد علمی ميان دانشجويان با يکديگر و با اعضاء هيئت علمی مورد مداقه قرار گيرد و در پايان عناصر ايفا كننده نقش در فرايند اجرای مديريت دانش از جمله فناوري اطلاعات، منابع انساني و فنون مديريت دانش و تعامل ميان آنان بررسی گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بازاریابی در شرکت های فناور کوچک و متوسط نوپا
شماره 43 , دوره 11 , تابستان 1394كسب و كارهاي كوچك و متوسط، نقش محوري در توسعه اقتصادي كشورها دارند و حدود 80% رشد اقتصادي جهان را شامل مي شوند. با اين وجود درصد بالايي از بنگاه¬هاي كوچك در سال هاي اوليه تأسيس با شكست مواجه مي شوند. در اين ميان در حوزه فناوري هاي برتر به دليل وابستگي زياد به فناوري در چکیده کاملكسب و كارهاي كوچك و متوسط، نقش محوري در توسعه اقتصادي كشورها دارند و حدود 80% رشد اقتصادي جهان را شامل مي شوند. با اين وجود درصد بالايي از بنگاه¬هاي كوچك در سال هاي اوليه تأسيس با شكست مواجه مي شوند. در اين ميان در حوزه فناوري هاي برتر به دليل وابستگي زياد به فناوري در حال تغيير و هم چنين نياز به سرمايه اوليه بالا، بنگاه¬ها با وضعيت دشوارتري روبه¬رو هستند. ضعف دانش و مهارت¬هاي بازاریابی یکی از دو علت اصلی شکست این شرکت¬ها شناسایی شده¬است. این پژوهش با هدف شناسایی چالش¬هاي بازاریابی شرکت¬هاي کوچک و متوسط فناوري ¬محور با بهره¬گیری از مطالعات پیشین انجام گرفته است تا به مدیران این شرکت ها یادآوری کند تنها موفقیت حاصل از یک فناوری ناب متضمن موفقیت یک شرکت نخواهد بود و بازاریابی به عنوان یکی از عناصر اصلی و مولفه های مهم موفقیت شرکت های کوچک و متوسط فناوری محور می بایست در اولویت های فعالیت آن ها قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - مروری بر ادبیات اقتصاد دانشبنیان: از شکلگیری تا عمل؛ مطالعه موردی: بررسی وضعیت اقتصاد دانشبنیان در ایران
عبداله علم خواه مهدی صادقی شاهدانیشماره 44 , دوره 11 , پاییز 1394نظریهپردازان ظهور عصر جدید اقتصادی را پیشبینی کردهاند که در آن، دانش منبع اصلی ثروت و تولید اقتصادی بهشمار میآید. بهبیان دیگر، اقتصاد در عصر جدید از اقتصاد منبع بنیاد فاصله گرفته و به اقتصاد دانشبنیان نزدیک شده است. اقتصاد دانشبنیان اقتصادی است که براساس تولید، چکیده کاملنظریهپردازان ظهور عصر جدید اقتصادی را پیشبینی کردهاند که در آن، دانش منبع اصلی ثروت و تولید اقتصادی بهشمار میآید. بهبیان دیگر، اقتصاد در عصر جدید از اقتصاد منبع بنیاد فاصله گرفته و به اقتصاد دانشبنیان نزدیک شده است. اقتصاد دانشبنیان اقتصادی است که براساس تولید، توزیع و کاربرد دانش و اطلاعات شکل گرفته و سرمایهگذاری در دانش و صنایع دانشپایه مورد توجه خاص قرار میگیرند. بهدلیل جایگاه اقتصاد دانشبنیان، تأکیدات مقام معظم رهبری و توجه ویژه سیاستگذاران به تحقق آن در اسناد بالادستی، مقاله حاضر به مرور ادبیات اقتصاد دانشبنیان پرداخته است. مقاله که به روش تحلیلی و توصیفی مبتنی بر اسناد تهیه شده است، به مباحثی مانند اقتصاد دانشبنیان در سیر اندیشههای اقتصادی، پیدایش نظریه اقتصاد دانشبنیان، تعاریف، ویژگیها، مزایا، ارکان، شاخصهای اندازهگیری، سیاستها و وضعیت اقتصاد دانشبنیان در ایران براساس شاخص بانک جهانی پرداخته و در پایان، جمعبندی ارائه شده است. نتایج بهدست آمده نشان میدهد تحقق اقتصاد دانشبنیان نیازمند نیروی کار آموزشدیده و متخصص، سیاستهای حمایتی دولت، اصلاح فرهنگ جامعه، سیستم کارای نوآوری و ابداعات، بومیکردن دانش، فناوری اطلاعات و ارتباطات، رژیم نهادی و محرک اقتصادی، حمایت از حقوق مالکیت معنوی و ... میباشد. همچنین گزارش بانک جهانی در سال 2005 نشان میدهد، یک عدم توازن بسیار بالا بین متغیرهای شاخص بانک جهانی وجود دارد. با تلاش دولت این عدم توازن در سال 2007 کمی کاهشیافته و طبق آخرین گزارش بانک جهانی در سال 2012، ایران با میانگین 91/3 از بین 146 کشور جایگاه 94 را از لحاظ اقتصاد دانشبنیان کسب کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - رشد فناوری، تغییر یادگیری
حامد عباسی کسانی غلامرضا شمس مورکانیشماره 54 , دوره 14 , بهار 1397ظهور فناوري اطلاعات و ارتباطات دريچهي جديدي را فراروي انسان گشوده و بر جنبههاي مختلف زندگي فردي و اجتماعي او تأثير گذاشته است. انسان سعي کرده است با افزايش دانش خود در اين زمينه از آن به شکلهای گوناگون استفاده کند که از جمله آنها در آموزش و یادگیری است. پیشرفت فناور چکیده کاملظهور فناوري اطلاعات و ارتباطات دريچهي جديدي را فراروي انسان گشوده و بر جنبههاي مختلف زندگي فردي و اجتماعي او تأثير گذاشته است. انسان سعي کرده است با افزايش دانش خود در اين زمينه از آن به شکلهای گوناگون استفاده کند که از جمله آنها در آموزش و یادگیری است. پیشرفت فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی نقش بسیار مهمی در نحوه آموزش و یادگیری داشته است. ظهور فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی موجب شده است که آموزش و یادگیری از حالت سنتی (چهره به چهره) خود فاصله گرفته و به سمت شیوههای نوین برود. در واقع نحوه آموزش و یادگیری انسانها متفاوت شده است و دلیل این امر را در تغییرات و رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات میتوان جست. هدف از این پژوهش، بررسی تغییرات یادگیری در اثر رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات میباشد. این پژوهش یک پژوهش مروری میباشد و از روش کتابخانهای و مطالعه عمیق ادبیات موجود در مقالات و کتب مرتبط داخلی و خارجی در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات، انواع یادگیری، تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر یادگیری، یادگیری چهره به چهره، یادگیری از راه دور، یادگیری مکاتبهای، یادگیری الکترونیکی، یادگیری سیار، و یادگیری ترکیبی برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. پژوهش نشان میدهد که هر چه از گذشته فاصله گرفته میشود و در مسیر آینده گام برداشته میشود، تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در یادگیری بیشتر شده و رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات موجب شده است که افراد به سمت یادگیری از راه دور، مادامالعمر، شخصیسازی شده، شبکهای، فارغ از زمان و مکان، و ... حرکت کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - شناسایی شاخصهای ارزیابی عملکرد کارآفرینی سازمانی
سعيد صفري رضا عباسي مژگان سلطاني عليآبادشماره 46 , دوره 12 , بهار 1395امروزه کارآفرینی سازمانی بهعنوان یکی از ابزارهای پیشرفت اقتصادی کشورها بهویژه کشورهای در حال توسعه قلمداد میشود و این باور وجود دارد که نیل به درجات متعالی آن موجب اثرگذاری مستقیم بر عملکرد سازمان میشود. تا جاییکه بسیاری از سازمانها، کارآفرینی سازمانی را بهعنوان چکیده کاملامروزه کارآفرینی سازمانی بهعنوان یکی از ابزارهای پیشرفت اقتصادی کشورها بهویژه کشورهای در حال توسعه قلمداد میشود و این باور وجود دارد که نیل به درجات متعالی آن موجب اثرگذاری مستقیم بر عملکرد سازمان میشود. تا جاییکه بسیاری از سازمانها، کارآفرینی سازمانی را بهعنوان یکی از رویکردهای راهبردی خود برای دستیابی به عملکرد بالا و موفقیتهای چشمگیر، انتخاب میکنند. اما انتخاب این رویکرد، زمانی برای سازمان اثربخش خواهد بود که بتوان نتایج آن را ارزیابی کرده و با مدیریت صحیح، هدفهای سازمانی را تأمین نماید. بنابراین در اختیار داشتن شاخصهای مناسبی که بتوان بهوسیله آنها، وضعیت کارآفرینی سازمانی را در سازمانها ارزیابی نمود از اهمیت بالایی برخوردار است. بر این اساس، پژوهش حاضر درصدد است تا شاخصهای مناسب ارزیابی عملکرد کارآفرینی سازمانی را شناسایی نماید. به این منظور ابتدا با بررسی ادبیات و پیشینه موضوع، شاخصهای ارزیابی عملکرد کارآفرینی سازمانی استخراجشده و با الگوگیری از چارچوب مدل تعالی سازمانی EFQM در 9 معیار، دستهبندی شدند. سپس شاخصهای استخراجشده پالایششده و پس از حذف شاخصهای تکراری، 63 شاخص باقی مانده در قالب پرسشنامهای در اختیار خبرگان قرارگرفته و در نهایت با تحلیل دادههای بهدست آمده، شاخصهای مناسب و مهم ارزیابی عملکرد کارآفرینی سازمانی شناسایی شدند. نتایج پژوهش، 29 شاخص در 9 دسته معیار رهبری، راهبرد، کارکنان، شراکتها و منابع، فرآیندها، محصولات و خدمات، نتایج مشتریان، نتایج کارکنان، نتایج جامعه و نتایج کلیدی را بهعنوان شاخصهای مناسب ارزیابی عملکرد کارآفرینی سازمانی ارائه نموده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - بررسی عوامل مؤثر بر رشد و موفقیت شرکتهای دانشبنیان
مهديه تاري محمود مرادی مصطفی ابراهیم پور ازبریشماره 45 , دوره 12 , زمستان 1394امروزه با توجه به رشد و توسعه پژوهشهای آکادمیک در حوزه فناوريهاي برتر، شرکتهای کوچک و متوسط نقش بسزایی در تحریک و تشویق کارآفرینی و رشد و شکوفایی اقتصادی کشورها ایفا میکنند، بنابراین پاسخ به این سؤال ضروری است که چه عواملی سبب رشد و موفقیت این شرکتها خواهند شد. هدف چکیده کاملامروزه با توجه به رشد و توسعه پژوهشهای آکادمیک در حوزه فناوريهاي برتر، شرکتهای کوچک و متوسط نقش بسزایی در تحریک و تشویق کارآفرینی و رشد و شکوفایی اقتصادی کشورها ایفا میکنند، بنابراین پاسخ به این سؤال ضروری است که چه عواملی سبب رشد و موفقیت این شرکتها خواهند شد. هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر رشد و موفقیت این شرکتها با استفاده از یک مطالعه کیفی است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش تحلیلی است. بدین منظور مصاحبه نیمه ساختاریافته با استفاده از روش کیفی تحلیل تم صورت گرفته است. خبرگان مورد مصاحبه در تحقیق حاضر 20 نفر از مدیران عامل شرکتهای موفق و برتر دانشگاهی و دانشبنیان مستقر در شهرک علم و تحقیقات اصفهان (شیخبهایی) در 3سال اخیر هستند. مرور ادبیات، پژوهشهای انجام گرفته و نتایج مصاحبهها نشاندهنده 3تم اصلی است که عوامل مؤثر بر رشد و موفقیت شرکتهای دانشبنیان را در 3 سطح فردی، سازمانی و محیطی طبقهبندی میکند. براساس نتایج بررسی به نظر میرسد دولت و شرایط محیطی نقش مهمتری در ایجاد زمینهای مناسب برای رشد و موفقیت این شرکتها ایفا میکنند و با توجه به مصاحبههای صورت گرفته، از دید خبرگان این عامل نقش اصلی در موفقیت و دوام شرکتهای زایشی و دانشبنیان دارد. در پایان مقاله براساس یافتهها، ضمن اشاره به برخی کاستیهای موجود در زمینه فعالیت این شرکتها و اهم تأکیدات خبرگان امر، برخی ملاحظات لازم جهت تقویت عوامل مؤثر نیز ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - ارائه مدل مفهومی چابکی استراتژیک در سازمانهای پژوهش و فناوری
رضا بندريانشماره 46 , دوره 12 , بهار 1395مديريت پژوهش و فناوری نيازمند رويكردهاي همه جانبه جامعتری به منظور حصول به راهبردهاي هماهنگ است. رويكردهاي جديد بايد بگونهاي باشند كه سازمانهای پژوهش و فناوری را به يك پاسخ پیشکنشی به تغييرات موجود در محیط با تغییرات سریع فناورانه وادار نمايند. بنابراين سازمانهای پ چکیده کاملمديريت پژوهش و فناوری نيازمند رويكردهاي همه جانبه جامعتری به منظور حصول به راهبردهاي هماهنگ است. رويكردهاي جديد بايد بگونهاي باشند كه سازمانهای پژوهش و فناوری را به يك پاسخ پیشکنشی به تغييرات موجود در محیط با تغییرات سریع فناورانه وادار نمايند. بنابراين سازمانهای پژوهش و فناوری با توسعه ويژگي پیشکنشی در خود ميتوانند به توانايي ويژهاي تحت عنوان «چابكي راهبردي» دست يابند. چابكي راهبردي به معناي توانايي اصلاح، نوسازي و بازآفريني سازمان، مدلهاي كسب و كار و راهبردهايش در راستاي تطابق با تغييرات محيطي است. در اين مقاله بهمنظور توسعه يك چهارچوب جامع و فراگير براي رسيدن به چابكی راهبردي در سازمانهاي پژوهش و فناوری، ابتدا كليه تحقيقات انجامشده در زمينه چابكي راهبردي در چند سال اخیر بررسي و پس از تطابق و تعديل آنها با ماهیت، ویژگیها و الزامات سازمانهای پژوهش و فناوری، در نهايت هفت بعد (عامل كليدي) و سيويك شاخص برای چابكي راهبردي در سازمانهای پژوهش و فناوری استخراج و تعریف گردید. اين هفت عامل كليدي؛ حساسيت راهبردي، چشمانداز واضح و روشن، انتخاب اهداف دانشی فناورانه راهبردي، شناسايي توانمندیهای كليدي، تصاحب و بهرهبرداری، نوآوري فناورانه مستمر و پیشکنشی بودن ميباشند. مدل ارائه شده بهطور توام با رويكرد درون و برون سازماني بوده و مبنايي براي سنجش چابكي راهبردي در سازمانهای پژوهش و فناوری فراهم میآورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - بررسی الگوی مناسب ساختار سازمانی شرکتهای دانش بنیان
نجف الهیاری فرد رسول عباسیشماره 29 , دوره 8 , زمستان 1390اقتصاد دانشبنيان اقتصاد نوینی است كه در آن توليد، توزيع و استفاده از دانش، منبع اصلي رشد و ايجاد ثروت است. موتور محرک اقتصاد دانشبنیان شرکتهای دانشبنیان هستند. شركتها و مؤسسات دانشبنيان شركت يا مؤسسه خصوصي يا تعاوني است كه به منظور همافزايي علم و ثروت، توسعه اقت چکیده کاملاقتصاد دانشبنيان اقتصاد نوینی است كه در آن توليد، توزيع و استفاده از دانش، منبع اصلي رشد و ايجاد ثروت است. موتور محرک اقتصاد دانشبنیان شرکتهای دانشبنیان هستند. شركتها و مؤسسات دانشبنيان شركت يا مؤسسه خصوصي يا تعاوني است كه به منظور همافزايي علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانشمحور، تحقق اهداف علمي و اقتصادي (شامل گسترش و كاربرد اختراع و نوآوري) و تجاريسازي1 نتايج تحقيق و توسعه (شامل طراحي و توليد كالا و خدمات) در حوزه فناوريهاي برتر و با ارزش افزوده فراوان به ويژه در توليد نرمافزارهاي مربوط تشكيل ميشود. شرکتهای دانشبنیان را میتوان به دو دسته خرد (شرکتهای رایج محصولمحور) و کلان (هلدینگ یا مادر تخصصی) تقسیم کرد. شرکتهای دانشبنیان خرد دارای قابلیتهای مهمی چون ایجاد اشتغال، رقابت مثبت، زایش و توسعه هستند و متناسب با اقتصادهای در حال رشد میباشند. ساختار سازمانی شرکتها اهمیت فراوانی در ایفای نقش بهینه آنها دارند. ماهیت و نوع فعالیت سازمانها و شرکتها در تعیین ساختار سازمانی آنها تعیین کننده میباشند. در این مطالعه ساختارهای سازمانی مختلف شامل وظیفهای، محصول محور، منطقهای، ماتریسی، پیوندی، افقی، شبکهای، مشارکتی، ستارهای، شبدری و مجازی بررسی شد و الگوی مناسب برای شرکتهای دانشبنیان تعیین گردید. بر اساس نتایج و دیدگاه محققان این مطالعه به نظر میرسد ساختار و الگوی سازمانی تلفیقی "افقی تیمی، شبکهای و مجازی" برای شرکتهای دانشبنیان مفید و مؤثر میباشد و میتواند موجب افزایش بهرهوری آنها باشد، لذا به عنوان الگویی مناسب برای ساختار سازمانی شرکتهای دانشبنیان خرد پیشنهاد میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - ارزيابي دانش و توانايي کارکنان دانشی در سازمانهاي دانشبنيان با استفاده از مدل اندازهگيري توانايي انساني شانون
عباس افرازه محمد عليمرادي سجاد گلمحمديشماره 46 , دوره 12 , بهار 1395باتوجه به بکارگيري مديريت دانش در سازمانهاي مختلف خصوصاً سازمانهاي دانشبنيان، اندازهگيري دانش جهت ارزيابي امري ضروري بهنظر ميرسد. از طرف ديگر ارزيابي مهارت، توانايي و دانش کارکنان دانشی شاغل در سازمانها و شرکتهاي دانشبنيان همواره بهعنوان عملي چالش برانگيز و مه چکیده کاملباتوجه به بکارگيري مديريت دانش در سازمانهاي مختلف خصوصاً سازمانهاي دانشبنيان، اندازهگيري دانش جهت ارزيابي امري ضروري بهنظر ميرسد. از طرف ديگر ارزيابي مهارت، توانايي و دانش کارکنان دانشی شاغل در سازمانها و شرکتهاي دانشبنيان همواره بهعنوان عملي چالش برانگيز و مهم محسوب شده است. لذا در اين پژوهش جهت اندازهگيري توانایی، مهارت، دانش و شايستگي کارکنان دانشی ابتدا مدلهاي مختلف اندازهگيري دانش با توجه به هدف پژوهش مورد مقايسه واقع شده است، سپس مدل برگزيده که مدل اندازهگيري توانايي انساني شانون (توسعهيافته مدل ارزشگذاري اطلاعات شانون است که اين مدل ارزشگذاري، در علم مخابرات کاربرد وسيعي دارد) است در يک مطالعه موردي بکارگرفته ميشود که اين مدل بهعنوان يک ابزار براي تحليل وضعيت دانشي کارکنان دانشی و پيشبيني آينده کاري و سازمانهاي در برگيرنده آنها مورد استفاده خواهد بود. با استفاده از اين مدل، از يک طرف ميزان توانايي بالقوه و درجه رقابتپذيري هر دانشورز در مقايسه با ساير کارکنان دانشی مشخص گرديده و از طرف ديگر شايستگي گروهي کارکنان دانشی نيز مورد بررسي واقع ميشود. مدل برگزيده در اين پژوهش در يکي از شرکتهاي دانشبنيان کشور بکار گرفته شده و نتايج نيز ارائه گرديده است. نتايج اين مطالعه موردي پس از ارائه به شرکت مربوطه مورد استقبال مديران واقع شد بطوريکه از آن بهعنوان يک ابزار ارزيابي دانشي مناسب در تحليل کارکنان دانشی ياد گرديد. بکارگيري اين مدل برگزيده به مديران سازمانها و شرکتهاي دانشبنيان کمک مينمايد که با بينش مناسب نسبت به آينده خود و شرايط کارکنان دانشی، به تصميمسازي و تصميمگيري بپردازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - بررسی عوامل موثر بر توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کسب و کارهای دانش بنیان کشاورزی(مطالعه موردی: مرکز رشد واحد های فناور طبرستان)
محمد مهدی مردانشاهیشماره 52 , دوره 13 , پاییز 1396امروزه در بسیاري از کشورهاي توسعه یافته و در حال توسعه، بخش کشاورزي نقش مهمی در تولید غذا، ایجاد اشتغال و مبادلات تجاري دارد. از سوی دیگر شرکت های دانش بنیان به عنوان گزینه ای کلیدی برای تولید ثروت در کشورهای درحال توسعه می باشند و نقش موثر فناوری اطلاعات و ارتباطات در چکیده کاملامروزه در بسیاري از کشورهاي توسعه یافته و در حال توسعه، بخش کشاورزي نقش مهمی در تولید غذا، ایجاد اشتغال و مبادلات تجاري دارد. از سوی دیگر شرکت های دانش بنیان به عنوان گزینه ای کلیدی برای تولید ثروت در کشورهای درحال توسعه می باشند و نقش موثر فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه کسب و کارها، بیش از پیش آشکار شده است. از این رو هدف از این پژوهش بررسی عوامل موثر بر توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کسب و کارهای دانش بنیان کشاورزی می باشد. تحقیق حاضر بر حسب روش انجام کار از نوع توصیفی پیمایشی و از نظر هدف مورد نظر، کاربردی می باشد. در این پژوهش به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده گردید که روایی آن با کسب نظر اعضای هیات علمی و کارشناسان مربوطه تائید قرار گرفت. پایایی آن نیز از طریق ضریب آزمون آلفای کرونباخ محاسبه و مقدار 793/0 برآورد گردید. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل مدیران 24 ، کسب و کار دانش بنیان کشاورزی مستقر در مرکز رشد واحدهای فناور طبرستان می باشد که به روش سرشماری مورد بررسی قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از آمار توصیفی و آمار استنباطی با استفاده از نرم افزار SPSS21 اقدام گردید. نتایج نشان می دهد که عامل زیرساختی به عنوان اولویت دارترین مولفه در توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات می باشد و کامپیوتر و اینترنت به عنوان مهم ترین عامل زیرساختی، نقش اساسی در توسعه کسب و کارها، به ویژه کسب و کارهای دانش بنیان دارند. پرونده مقاله